नेपाल पूर्वाधार 
काठमाडौं । केन्द्रिय तथ्यांक विभागले चालु आर्थिक वर्ष २०७८/७९ मा ५ दशमलव ८४ प्रतिशतले आर्थिक वृद्धि हुने प्रक्षेपण गरेको छ । चालु आर्थिक वर्षको साउनदेखि चैत मसान्त (९ महिना) सम्मका वास्तविक तथ्यांक र वैशाखदेखि आउने असारसम्म तीन महिना अवधिको अनुमानित तथ्यांकका आधारमा विभागले यो प्रक्षेपण गरेको हो । यो उपभोक्ता मूल्यमा गरिएको अनुमान हो ।
कोभिड १९ महामारीको अवस्था विद्यमान रहेको भएपनि प्रभाव साह्रै न्यून हुदै गएको र यस आर्थिक वर्षको अन्तिमसम्म यसको नकारात्मक असर नरहने विभागले अनुमान गरेको छ । साथै आर्थिक क्रियाकलापहरू सामान्य किसिमले सन्चालन हुने विश्वासमा चालु आबको आर्थिक वृद्धिको अनुमान गरिएको विभागका महानिर्देशक नेविनलाल श्रेष्ठले बताए ।
चालू आर्थिक वर्षमा वर्तमान सरकारले प्रतिस्थापन बजेटमार्फत ७ प्रतिशत वृद्धि हुने लक्ष्य राखेको थियो । त्यसअघि अध्यादेश बजेटले ६.५ प्रतिशत आर्थिक वृद्धिको लक्ष्य उल्लेख गरेको थियो । विभागले अहिले गरेको प्रक्षेपण बजेटमा राखिएको लक्ष्यभन्दा न्यून हो । तर, विश्व बैंक, एशियाली विकास बैंक र अन्तर्राष्ट्रिय मुद्रा कोषले गरेको प्रक्षेपणभन्दा धेरै हो । विश्व बैंकले ३.७, एडिबीले ३.९ र कोषले ४.१ प्रतिशतको वृद्धि हुने अनुमान गरेका थिए ।
तथ्यांक विभागले गत आवको आर्थिक वृद्धिको तथ्यांक पनि संशोधन गरेको छ । यसअघि आव २०७७/७८ मा अर्थतन्त्र ४.०१ प्रतिशतले वृद्धि हुने विभागले अनुमान गरेको थियो । त्यसलाई संसोधन गरेर ४.३ प्रतिशतले वृद्धि हुने जानकारी दिएको छ ।
त्यस्तै आव २०७६/७७ को आर्थिक वृद्धिदर २ दशमलव ४ प्रतिशतले ऋणात्मक भएको अन्तिम अनुमान छ । यो आर्थिक वृद्धि नेपालमा कुल गार्हस्थ्य उत्पादनको अविच्छिन्न गणना हुन थालेको ५७ वर्षको इतिहासमै सबैभन्दा कमजोर हो । यसअघि गत आबमा संसोधित अनुमान माइनस १ दशमलव ९९ प्रतिशतले नकारात्मक हुने प्रक्षेपण सार्वजनिक विभागले सार्वजनिक गरेको थियो ।
आधारभूत मूल्यमा आर्थिक वृद्धि ५ दशमलव ४९ प्रतिशत
केन्द्रिय तथ्यांक विभागले आधारभूत मूल्यमा भने आर्थिक वृद्धिदर ५.४९ प्रतिशत हुने प्रारम्भिक अनुमान रहेको छ । आर्थिक क्षेत्रहरूसँग सम्बन्धित आँकडा तथा सूचनाहरूका आधारमा तयार गरिएको तथ्यांक यो वृद्धिदर अनुमान गरिएको हो । आधारभूत मूल्यमा गत आर्थिक वर्ष २०७७/७८ मा ३.८३ प्रतिशत हुने संशोधित अनुमान र आर्थिक वर्ष २०७६/७७ मा २.४२ प्रतिशत ऋणात्मक रहेको अन्तिम अनुमान छ
प्रतिव्यक्ति आय १ हजार ३७२ डलर, अर्थतन्त्रको आकार ४८ खर्ब ५१ अर्ब
चालू आव ०७८/७९ मा नेपालीको औसत प्रतिव्यक्ति आय १ हजार ३७२ अमेरिकी डलर पुग्ने अनुमान गरिएको छ । यो अघिल्लो आब ०७७/७८ को अनुमानभन्दा १८१ डलरले बढी हो । अघिल्लो आब ०७७/७८ मा नेपालीको औसत प्रतिव्यक्ति आय एक हजार १९१ अमेरिकी डलर पुग्ने अनुमान गरिएको थियो । कुल गार्हस्थ्य उत्पादनलाई जनसंख्याले भाग गरी प्रतिव्यक्ति आम्दानी गणना गरिन्छ ।
त्यस्तै, यस आर्थिक वर्षको अन्त्यसम्ममा नेपालको अर्थतन्त्रको आकार ४८ खर्ब ५१ अर्ब ६३ करोड रुपैयाँ (उपभोक्ताको मूल्यअनुसार) पुग्ने अनुमान छ । अघिल्लो आर्थिक वर्षमा नेपालको अर्थतन्त्रको आकार ४२ खर्ब ६६ अर्ब रुपैयाँ पुग्ने अनुमान थियो ।
