नेपाल पूर्वाधार 
काठमाडौं । पाल्पा र रुपन्देहीलाई जोड्ने सिद्धबाबा सुरुङ मार्ग आगामी फागुनदेखि निर्माणमा जाने भएको छ । बुटवल–पाल्पा सडक खण्डको सिद्धबाबामा वर्षेनी खस्ने पहिरोको समस्याको सधैंका लागि अन्त्य गर्न आवश्यक ठानिएको यो सुरुङ मार्ग अबको ८ महिनापछि निर्माणमा लैजान लागिएको हो ।
यो सुरुङ मार्ग निर्माण गर्न चीनको चाइना स्टेट इन्जिनियरिङ कन्स्ट्रक्सन कर्पोरेशनलाई ठेक्का दिइएको छ । ठेक्का सम्झौता अनुसार ठेकेदार कम्पनीले आगामी पुस भित्र सुरुङ मार्गको विस्तृत डिजाइन तयार गरी सडक विभागलाई बुझाउनु पर्ने तालिका छ ।
सुरुङ मार्गको काम अघि बढाउन भौर्गर्भिक अध्ययन गरी डिजाइन तयार गर्न ठेकेदारले काम सुरु गरेको सडक विभाग अन्तर्गतको गुणस्तर अनुसन्धान तथा विकास केन्द्रका सिनियर डिभिजनल इन्जिनियर सौरभ बज्राचार्यले बताए । उनका अनुसार अहिले सुरुङ मार्गको जिओ टेक्निकल म्यापिङको काम भइरहेको छ ।
ठेकेदार कम्पनीले डिजाइन तयार गर्न ६ महिनाको समय सीमा पाएको छ । ‘चिनियाँ कम्पनीले सुरुङ मार्गको जिओ टेक्निकल अध्ययन गरेर पुस मसान्तभित्र डिजाइन तयार पार्नुपर्ने समय पाएको छ,’ उनले भने, ‘उसले बढीमा अबको ६ महिनाभित्रमा डिजाइन तयार पारिसक्नु पर्छ । त्यसपछि मात्रै सुरुङ मार्ग खन्न सुरु गर्न सकिनेछ ।’
उनले सम्भव भएसम्म फागुन १ गतेबाटै सुरुङ मार्ग खन्न सुरु गर्ने योजना अनुसार काम भइरहेको बताए । ठेकेदार कम्पनीले बुझाएउने डिजाइनको पूर्ण अध्ययन गरेपछि मात्रै सुरुङ मार्ग खन्न अनुमति दिइने पनि उनले बताए । डिजाइन अध्ययन गर्न करिब २ महिनाको समय लाग्नेछ ।
सुरुङ मार्ग निर्माण गर्दा सिद्धबाबा मन्दिर वरपर पर्न सक्ने प्रभाव तथा घर टहरा र भत्काउनु पर्ने भौतिक संरचनाका सम्बन्धमा पनि अध्ययन भरहेको केन्द्रले जानकारी दिएको छ । सरकारले सिद्धबाबा सुरुङ मार्ग निर्माण गर्न आगामी आर्थिक वर्ष (२०७९/८०) को बजेटमार्फत वार्षिक कार्यक्रमका लागि ७४ करोड ६५ लाख रूपैयाँ बजेट विनियोजन गरेको छ ।
यो सुरुङ मार्ग निर्माण सुरु गरेको ५ वर्षमा सम्पन्न गर्ने लक्ष्य छ ।बुटवल–पाल्पा सडक खण्डमा पर्ने सिद्धबाबा मन्दिरको उत्तरतर्फ पर्ने चिडियाखोला नजिकैबाट सुरुङ मार्गको थालनी हुनेछ । अर्कोतर्फ दोभानमा पुगेर सुरुङ मार्ग टुंगिनेछ ।
२०७८ फागुन १ गते यो सुरुङ मार्ग निर्माण गर्न चिनियाँ ठेकेदार कम्पनीसँग ७ अर्ब ३४ करोड २१ लाख ४ हजार ७ सय ३४ रूपैयाँमा ठेक्का सम्झौता भएको थियो । प्राविधिक छनोटमा ४ कम्पनी परेकोमा चाइना स्टेटले सबैभन्दा कम दर कबोल गरेपछि छनोटमा परेको थियो ।
बुटवल–पाल्पा सडक खण्ड अन्तर्गत माथिल्लो सिद्धबाबा मन्दिरदेखि दोभानसम्मको खण्डमा हिउँद र बर्खा गरी दुवै याममा पहिरोको उच्च जोखिम छ । निरन्तर गइरहने पहिरोका कारण यो सडक खण्ड भएर यात्रा गर्ने कयौं यात्रुको ज्यान समेत जाने गरेको छ । पहिरोमा परेर अहिलेसम्ममा ४ सय ५० जनाको मृत्यु भइसकेको छ ।
यो खण्डमा सुरुङमार्ग निर्माण गर्न पहिलो पटक २०७७ साल मंसिर १ गते बसेको मन्त्रीपरिषद बैठकले १० अर्ब १७ करोड रुपैयाँ बजेट सुनिश्चित गरेको थियो । यो खण्डमा सुरुङ मार्ग निर्माण हुँदा यात्राका क्रममा हुने जोखिम र त्रासको अन्त्य हुने केन्द्रले जनाएको छ ।
