काठमाडौं । यही फागुन १५ गते सिन्धुपाल्चोकको जुगल गाउँपालिका–३ मा निर्माणाधीन ३५ मेगावाटको न्यासिमखोला जलविद्युत आयोजनामाथि भएको तोडफोड र आगजनीमा सोही वडाको एमाले वडा कमिटीको संलग्नता देखिएको छ ।
फागुन १५ गते बिहान ११ बजे गुम्बाको मानेभञ्याङमा नेपाल विद्युत प्राधिकरणको वितरण लाइनमा करेन्ट सर्ट भई स्थानीय एक बालिकाको मृत्यु भएको थियो । त्यसपछि घटनासँग असम्बन्धित जलविद्युत आयोजनामाथि ६० जनाको समूहले आयोजनामा तोडफोड र आगजनी गर्नुका साथै त्यहाँ कार्यरत श्रमिक र कर्मचारीमाथि आक्रमण गरेको थियो । आक्रमणबाट ७ जना घाइते भएका थिए । यसरी भएको आक्रमण, तोडफोड र आगजनीमा एमाले वडा कमिटिीको संलग्नता देखिएको हो ।
प्राप्त कागजपत्र अनुसार सीता हाइड्रोपावर कम्पनीले निर्माण गरिरहेको सो आयोजनासँग एमाले वडा कमिटीले फागुन २ गते विभिन्न माग राख्ने निर्णय गरेको थियो । वडा कमिटी अध्यक्ष हिमाल लामा र जिल्ला कमिटी सदस्य समेत रहेका वडाध्यक्ष हिमाल दोङसहितका ४४ एमालेका विभिन्न तहका कार्यकर्तासहितको बैठकले आयोजनासँग विभिन्न माग राख्ने निर्णय गरेको हो ।
बैठकले वन, जंगल, खनिज र जल सम्पदा आदिको विषयमा स्थानीय जनसमुदायको पहिला अधिकार रहने हुनाले उनीहरुको सहमतिविना कुनै पनि राजनीतिक शक्ति, दल वा बाहिरी शक्तिले हस्तक्षेप गर्न नपाउने तथा कुनै कार्य गर्नुपरेमा स्थानीयबासीको सहयोग र सहमति लिनुपर्ने निर्णय गरेको थियो ।
यसैगरी स्थानीय क्षेत्रमा भईरहेको विकासमा स्थानीयसँग सहमति नलिई समुदायका टाठावाठाहरुले फाइदा लिने नियतले निर्माण कार्य गरिरहेको, भावी योजनाहरुको कार्य थालनी गर्नुपर्ने भएमा स्थानीयबासीको सहभागिता हुनैपर्ने निर्णय गरेको थियो । साथै, उद्योग विकास निर्माणले पुर्याएको क्षति र वेफाइदानजक असरको अध्ययन हुनुपर्ने, भविष्यमा हुने भवितव्यको क्षति सम्बन्धमा सञ्चालित निर्माणाधीन कम्पनी तथा संस्था व्यक्तिले समेत बेहोर्नुपर्ने र आइन्दादेखि ‘दलाल भ्रष्ट’ हरुलाई आफूखुशी गर्न नदिने निर्णय पनि बैठकले गरेको थियो ।
बैठकले स्थानीय क्षेत्रमा हुने निर्माण कार्यमा स्थानीय जनशक्तिलाई पहिलो प्राथमिकता दिनुपर्ने, जनप्रतिनिधी तथा बाहिरी व्यक्ति संस्थाबाट जर्बरजस्ती पूर्ण तरिकाले कार्य गर्न खोजेमा जनताको प्रमुख अंगुवाई जुगल–३ एमालेले गर्ने, वडा कमिटी र सीता हाइड्रोबीच आयोजना निर्माणको स्थगित कार्यलाई सुचारु गर्र्न हिमाल तामाङको संयोजकत्वमा वातावरण समिति गठन गर्ने निर्णय पनि बैठकले गरेको थियो ।
फागुन १ गते स्थानीय नोबु वाङगेल लामा, माईला लामा, पेमा लामा, कान्छामाया लामा, घिरिङ दोर्जे लामा, कान्छी लामा र सुर्य लामा लगायतले एमाले वडा कमिटीलाई निर्माणाधीन आयोजनाहरुको काम रोकी सम्भावित क्षति रोक्न तथा क्षतिपुर्तिको व्यवस्थाको वातावरण बनाउन माग गरेका थिए ।
२ फागुनमा निर्णय गरेको एमालेले फागुन ५ गते जिल्लास्थित निकायलाई सोको निर्णय जानकारी गराएको थियो । त्यस्तै, फागुन ८ गते आयोजनालाई वार्ता कमिटी गठन भएको जानकारी गराएका थिए ।
बुधबार स्वतन्त्र ऊर्जा उत्पादकहरुको संस्था (इप्पान) र सीता हाइड्रोपावर प्राइभेट लिमिटेडले आयोजना गरेको पत्रकार सम्मेलनमा कम्पनीका अध्यक्ष सीताराम तिमल्सिनाले एमाले वडा कमिटिले विभिन्न माग राखी पठाएको र करेन्ट सर्ट भएर बालिकाको दुःखद निधन भएको घटनास्थलभन्दा ५ किलोमिटर तल आएर आक्रमण गर्नुले यसमा राजनीति संलग्नता देखिएको बताए । ‘बालिकाको निधन हुनु एकदम दुःखद छ, यो विद्युत प्राधिकरणको लाइनमा सर्ट भएर हो तर यही घटनालाई आधार मानेर आक्रमण हुनु नियोजित छ ।’ उनले भने ।
केही महिनाअघि लमजुङमा निर्मानाधीन चेपेखोला जलविद्युत् आयोजनामा पनि नेपाली काग्रेस, एमाले, माओवादी लगायतका पार्टीका स्थानीय कार्यकर्ताको संलग्नातामा तोडफोड भएको थियो ।