नेपाल पूर्वाधार 
काठमाण्डौं । विकट सुदुरपश्चिममा ३२ हजार मेगावाट जलविद्युत उत्पादनको क्षमता छ तर हालसम्म उत्पादन भने ८९ मेगावाट मात्र छ ।
सुदुरपश्चिम प्रदेशको ऊर्जा विकास, सम्भावना र चुनौती विषयक अन्तरक्रियामा दिइएको जानकारी अनुसार, यस प्रदेशमा १० हजार ८ सय मेगावाटको कर्णाली चिसापानी र ६ हजार ४ सय ८० मेगावाटको पञ्चेश्वर छ भने जल तथा ऊर्जा आयोगले गरेको अध्ययनले ७ हजार ७ सय २२ मेगावाटको नदी प्रवाहमा आधारित (आरओआर) र ६ हजार ३ सय मेगावाटको जलाशययुक्त आयोजना निर्माणको सम्भावना छ ।
स्वतन्त्र ऊर्जा उत्पादकहरुको संस्था (इप्पान) र खबर हबले आयोजना गरेको सो अन्तरक्रियामा हाल लगानी बोर्डले १२ सय मेगावाटको संयुक्त पश्चिम सेती (पश्चिम सेती र सेती नदी–६) तथा सुदुरपश्चिम र कर्णाली प्रदेशमा पर्ने ९ सय मेगावाटको माथिल्लो कर्णाली जलविद्युत आयोजना पनि रहेको जानकारी दिइएको थियो । इप्पानका सदस्य प्रकाश दुलालले सुदुरपश्चिम क्षेत्रको जलविद्युतको सम्भावनाबारे प्रश्तुत गर्दै १० हजार ८ सय मेगावाटको कर्णाली चिसापानीसहित पञ्चेश्वर, पश्चिम सेती लगायतका ठूला आयोजना पनि रहेको जानकारी दिए । ‘हाल सुदुपश्चिमका ३ हजार २ सय २५ मेगावाट बराबरका आयोजनाहरु कुनै न कुनै रुपमा निर्माणको चरणमा छन्, ८९ मेगावाट बराबर उत्पादन छ भने १ सय ६६ मेगावाट बराबरका आयोजनाहरु निर्माणाधीन छन् ।’ उनले भने ।
जल तथा ऊर्जा आयोगका अनुसार, जलाशययुक्ततर्फ ११४६ मेगावाटको पश्चिम सेती १ र ४१८ मेगावाटको पश्चिम सेती २ का साथै सुदुरपश्चिम र कर्णाली प्रदेशमा क्षेत्रफल ओगेको कर्णाली–१, २, ३, ४, ५ र ६ गरी जलाशयका गरी १२ हजार ६ सय २३ मेगावाटको आयोजनाहरु छन् ।
अन्तरक्रिया कार्यक्रममा सुदुरपश्चिम प्रदेशका मुख्य मन्त्री प्रकाशबहादुर शाहले सुदुरपश्चिमको जलविद्युत क्षमता धेरै रहेपनि विकास हुन नसकेको बताउँदै यसका लागि सरकारले विशेष पहल गर्ने बताए । उनले जलविद्युत विकासका लागि निजी क्षेत्रलाई सहयोग गर्ने बताए ।
सुदुरपश्चिम आर्थिक मामिला मन्त्री नरेशकुमार शाहीले सुदुरपश्चिम प्रदेशको सम्भावनालाई विकासमा बदल्नका लागि सरकारले पहल गर्ने बताए । विद्युत नियमन आयोगका अध्यक्ष डीबी सिंहले पञ्चेश्वरजस्ता ठूला परियोजना निर्माण गर्न सके सुदुरपश्चिम क्षेत्रकै कायपलट हुने बताए ।
अमेरिकी अनुदान सहयोगमा निर्माण हुन लागेको प्रसारण लाइन र सडक निर्माणको कार्यान्वयन मिलिनियम च्यालेञ्ज एकाउण्ट (एमसीए) नेपालका कार्यकारी निर्देशक खड्गबहादुर विष्टले सुदुरपश्चिममा प्रसारण लाइन निर्माणमा जोड दिनुपर्ने बताए ।
कार्यक्रममा नेपाल विद्युत प्राधिकरणका पुर्व कार्यकारी निर्देशक कीर्तिनीधि चन्दले सुदुरपश्चिममा जलविद्युत विकासका लागि पूर्वाधार निर्माणमा विशेष जोड दिनुपर्ने बताए । विद्युत प्राधिकरण व्यापार महाशाखाका प्रमुख प्रवल अधिकारीले सुदुरपश्चिममा धेरै जलविद्युत उत्पादनको सम्भावना भएपनि विद्युत उत्पादन र विद्युतको पहुँच पुगेका जनताको संख्या कम भएकोले उत्पादन र विद्युत वितरणका लागि विशेष योजना आवश्यक रहेको बताए ।
जलविद्युत प्रवद्र्धक गुरु न्यौपानेले निजी क्षेत्रलाई प्रसारण लाइन निर्माण गर्न दिएमा बलाँचदेखि धौलीगंगासम्म प्रसारण लाइन निर्माण गरेर विद्युत व्यापार गर्न निजी क्षेत्र तयार रहेको बताए । विद्युत प्राधिकरणका पुर्व उपकार्यकारी निर्देशक शेरसिंह भाटले सुदुरपश्चिम क्षेत्रको जलविद्युत विकासका लागि सडक र प्रसारण लाइन निर्माणमा विशेष जोड दिनुपर्ने बताए ।
