नेपाल पूर्वाधार 
काठमाडौं । भारतको दिल्लीस्थित इन्दिरा गान्धी अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलमा नवीकरणीय ऊर्जाको मात्रै उपयोग हुन थालेको छ । सन् २०३० सम्ममा कार्बन उत्सर्जन नेट शून्यमा ल्याउने भारत सरकारको लक्ष्य पूरा गर्ने उद्देश्यले विमानस्थलका लागि जलविद्युत र सौर्य ऊर्जाको स्रोतबाट उत्पादन भएको विद्युतको उपयोग थालिएको हो ।
जुन महिनाबाट विमानस्थलमा जलविद्युत र सौर्य विद्युत मात्र आपूर्ति भइरहेको भारतीय सञ्चार माध्यमहरूले जनाएका छन् । आवश्यक विद्युत विमानस्थल परिसरमा जडान भएका सौर्य विद्युत प्लान्ट र हिमाञ्चल प्रदेशमा सञ्चालित जलविद्युत आयोजनाबाट आपूर्ति भइरहेको छ ।
इन्दिरा गान्धी अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल नवीकरणीय ऊर्जाको स्रोतबाट उत्पादन भएको हरित ऊर्जा मात्रै उपयोग गर्ने भारतको पहिलो विमानस्थल बनेको छ । यससँगै विमानस्थलको ऊर्जा माग अनुसारको आपूर्ति पूर्णरूपमा नवीकरणीय ऊर्जामा स्वीच गरिएको हो ।
विमानस्थलमा नवीकरणीय ऊर्जाको मात्रै उपयोग हुँदा वार्षिक २ लाख टन कार्बन उत्सर्जनमा कमि आउने समाचारमा जनाइएको छ । यसले सन् २०३० सम्ममा कार्बन उत्सर्जनलाई नेट शून्यमा झार्ने भारत सरकारको लक्ष्य प्राप्त गर्नका लागि महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्ने भनिएको छ ।
विमानस्थलका लागि आवश्यक कूल ऊर्जाको ६ प्रतिशत विद्युत विमानस्थल बाहिर राखिएको सौर्य ऊर्जा प्लान्टबाट उत्पादन हुनेछ । यो माग परिपूर्तिका लागि विमानस्थलको एयर साइड क्षेत्र र कार्गो टर्मिनलको छतमा सोलार प्यानलहरू लगाइएको छ ।
पहिलो पटक गत जुन १ बाट विमानस्थलले जलविद्युत र सौर्य विद्युतको मात्रै उपयोग गर्न सुरु गरेको हो । यो सँगै विमानस्थलको दुषित ऊर्जाका स्रोतबाट उत्पादन हुने विद्युतमाथिको निर्भरता शून्यमा झरेको छ ।
विमानस्थलमा पूर्णरूपले नवीरकणीय ऊर्जाको आपूर्तिका लागि हिमाञ्चल प्रदेशमा रहेको जलविद्युत उत्पादक कम्पनीसँग विद्युत खरिद सम्झौता (पिपिए) गरेको छ । पिपिए सम्झौता अनुसार सन् २०३६ सम्म यी कम्पनीले विमानस्थललाई जलविद्युत आयोजनाले उत्पादन गरेको विद्युत उपलब्ध गराउनेछन् ।
विमानस्थल परिसरको सौर्य विद्युत आयोजनाबाट ७.८४ मेगावाट र कार्गो टिर्मनलको रुफटपमा ५.३ मेगावाटको सोलार प्लान्ट राखिएको छ । यो उत्पादनले विमानस्थलको ६ प्रतिशत माग व्यवस्थापन हुनेछ । कूल मागको ९४ प्रतिशत विद्युत माग भने जलविद्युतबाट आपूर्ति भइरहेको छ ।
