नेपाल पूर्वाधार 
काठमाडाैं । कुनै पनि मानिस जन्मिनासाथ सु–परिचित हुँदैन । हुर्काइसँगै उसले गर्ने कर्मले पहिचान स्थापित गर्दै लैजान्छ । निरन्तरता र लगनशीलताले नै मानिसको भविष्य निर्धारण गर्छ भने जस्तै कम्पनीहरूको हकमा पनि सञ्चालकहरूको लगनशीलता र कर्मचारीको मेहनतले भाग्य र भविष्य निर्धारण गर्ने गर्दछ । समाजमा अमिट छाप छोडेकाहरु सयौँ वर्षसम्म चर्चामा रहिरन्छन् । ठिक यसैगरी, कुनै क्षेत्रमा विशिष्ठता हासिल गरेका कम्पनीहरू कालान्तरसम्म उदाहरणीय बनिरहन्छन् । त्यस्ता कम्पनीहरूले बनाएका परियोजनाहरू सिकाइकारूपमा उपयोग समेत हुने गर्दछन् । यी प्रसंग यहाँ किन उल्लेख गरिएको हो भने, हामीले यस्तो एउटा कम्पनीको विषय प्रस्तुत गर्दैछौँ, जो आज मात्रै होइन, वर्षौँसम्म नेपाली जनजनको मुखारविन्दमा झुण्डिरहने छ, जसरी सुदूरको अपि हिमाल आम मानिसको जनजिब्रोमा छाइरहेको छ ।
२०६० सालमा सुदूरपश्चिमको दार्चुलामा नेपाल विद्युत प्राधिकरणले बनाउने भनिएको ३० मेगावाटको चमेलिया जलविद्युत आयोजनाको खुबै चर्चा थियो । योे आयोजना निर्माण गर्ने भनिएको वर्षौ भईसकेको भएपनि ठोस प्रगति हुन सकेको थिएन । सुदूरपश्चिमवासीमा यो आयोजना कहिल्यै पनि नबन्ने हो कि भन्ने निराशा थियो । यस्तो अवस्थामा अपि हिमाल जस्तै अटल र उच्च अठोटका साथ अपि पावर लिमिटेड दार्चुला जिल्ला भई वहने नौगड गाढ नदीको पानी उपयोग गरि ८.५ मेगावाट क्षमताको नौगड गाढ जलविद्युत आयोजना बनाउन कम्मर कसेर लाग्यो ।
उत्पादन अनुमति पाएको मितिबाट २ वर्ष भित्र आयोजना निर्माण सम्पन्न गर्ने लक्ष्यअनुसार कम्पनीले काम अगाडि बढायो । जिल्लामै विद्युत प्राधिकरणको चमेलिया आयोजना बन्न थालेको वर्षौ हुँदा पनि आयोजना सम्पन्न नभएको अवस्थामा २ वर्षमा निजी लगानीको जलविद्युत आयोजना बन्नेमा आम जिल्लाबासीहरु सशंकित थिए ।
‘सर्वसाधारणले मात्रै होइन, यहीँ क्षेत्रका जानकारहरुले समेत २ वर्षमा जलविद्युत आयोजना बनाउँछु भनेकोमा अपि पावरलाई गिज्याएको हिजो जस्तै लाग्छ’ कम्पनीका कार्यकारी सञ्चालक सञ्जिव न्यौपाने भन्छन् । तर, अपि पावरसँग अपि हिमालको जस्तै मनोबल उच्च थियो, सँगै दृढ संकल्प र इच्छाशक्ति पनि थियो । नेतृत्वको प्रष्ट दिशानिर्देश, आयोजनामा संलग्न जनशक्तिको मेहनत र लगन तथा स्थानीयवासीको साथ र सहयोगले अपि पावरले यो आयोजना १७ महिनामा नै निर्माण सम्पन्न गरेर सबैलाई चकित पारिदियो । यतिसम्म कि विद्युत प्राधिकरणले अपिले यो आयोजना सुरु गर्नुभन्दा अगाडी काम थालेको आफ्नो आयोजना निर्माणको क्रममा समेत यस आयोजनाको विद्युत प्रयोग गरेर काम गर्ने अवसर पायो ।
यो आयोजनाले २०७२ साल भाद्र २ गतेदेखि व्यवासायिक विद्युत उत्पादन गरी राष्ट्रिय प्रसारण प्रणालीमा योगदान गर्दै आइरहेको छ । सुदुरपश्चिम प्रदेशमा निजी लगानीमा निर्माण सम्पन्न भई सञ्चालन भएको यो नै पहिलो आयोजना हो । । सुदुरपश्चिमलाई लोडसेडिङमुक्त बनाउन यस आयोजनाको ठूलो भूमिका छ । पहिलो आयोजना सफलतापूर्वक निर्माण सम्पन्न गरे लगत्तै कम्पनीले ८ मेगावाट क्षमताको अपर नौगड गाढ जलविद्युत आयोजनाको निर्माण प्रक्रिया अगाडि बढायो । पहिलो आयोजनाभन्दा करिब ५ किलोमिटर माथि बाँध निर्माण गरी आयोजना सम्पन्न गरेर प्रसारण प्रणालीमा जोडिएको छ । यो आयोजनाले मिति २०७६ साल कार्तिक १३ गतेबाट व्यवसायिक उत्पादन गरी राष्ट्रिय प्रसारण ग्रिडमा विद्युत प्रवाह गरिरहेको छ ।
यसरी सुरु भएको अपि पावरको यात्रा अहिले थप उचाईमा पुग्दै छ । सुदूरपश्चिमबाट सुरु भएको अपि पावरको यात्रा अहिले पूर्वसम्म नै पुगिसकेको छ । जलविद्युत आयोजनामा लगानी गर्ने उद्देश्यले २०६० असार ५ गते स्थापना भएको अपि पावर प्रालिले व्यापक जनसहभागिता गराउने उदेश्यले २०७० साउन ६ गतेदेखि पब्लिक कम्पनीको रुपमा परिणत भई कार्य गर्दै आइरहेको छ ।
यस कम्पनीमा हाल डेढ लाख शेयरधनीहरु रहेका छन् । नेपालमा अहिलेसम्म खुलेका कुल डिम्याट खातामध्ये २ देखि ३ प्रतिशत खातामा अपि पावरको शेयर छ । सुरुमा कम्पनीमा १०० कित्ता शेयर हुने शेयरधनीको शेयर अहिले बढेर ४०० कित्ता पुगेको छ । कम्पनीले मुनाफालाई बोनस शेयरको रुपमा लगानीकर्तालाई वितरण गर्ने नीति लिएको छ । र, मुनाफा भएको रकमले अन्य नयाँ आयोजना निर्माण गर्ने गरेको छ । साथ,ै समय समयमा आवश्यकता अनुसार हकप्रद मार्फत पनि रकम जुटाउदै आएको छ ।
यही नीति बमोजिम ८.५ मेगावाटको पहिलो जलविद्युत आयोजना बनाएर उदाएको यो कम्पनीले हालको अवस्थामा जडित क्षमता ६२.५ मेगावाट पुर्याएको छ । जसमा जलविद्युतसँगै सौर्य विद्युत आयोजना पनि समावेश छन् । कम्पनी सुरु हुँदा १०० करोड चुक्ता पुँजी रहेकोमा अहिले यो पुँजी बढेर करिब ६०० करोड पुगिसकेको छ ।
अहिले कम्पनीले जलविद्युत मात्र नभई सौर्य विद्युत आयोजनाबाट पनि विद्युत उत्पादन गरि देशको कुल ऊर्जा उत्पादनमा ठूलो योगदान पुर्याईरहेको छ । हाल कम्पनीले ३ वटा सौर्य विद्युत आयोजना निर्माण सम्पन्न गरी विद्युत उत्पादन गरिरहेको छ । सुदूरपश्चिमको दार्चुलादेखि सुदुरपुर्वको ताप्लेजुङसम्म नै आयोजना निर्माण गरि कम्पनीले देशभर नै आफ्नो शशक्त उपस्थिति देखाएको छ ।
जलविद्युतआयोजना ३० वर्षपछि सरकारीकरण हुने भएकोले कम्पनीले एउटा आयोजना सरकारीकरण भएपछि त्यसले कम्पनीको आम्दानी नगुमोस् भनेर केही वर्षको अन्तरलमा नयाँ नयाँ आयोजना निर्माण गरिरहेको छ । साथै, सरकारीकरण नहुने सौर्य विद्युत आयोजना, कृषि उत्पादन, हाउजिङ निर्माण लगायतला क्षेत्रमा पनि लगानी गरिरहेको छ । एउटा ‘अम्ब्रेला अर्गनाइजेसन’को रुपमा रहेको अपि पावरले जलविद्युत र सौर्य ऊर्जा बाहेक अन्य थुप्रै क्षेत्रमा लगानी गरी लगानीलाई विविधिकरण गरिरहेको छ । अब कम्पनीले नवीनतम हरित हाइड्रोजन ऊर्जा उत्पादनको लक्ष्य लिएको छ । थप लगानी विविधिकरणको लागि पानी उत्पादन गर्ने तथा अपार्टमेन्टसमेत निर्माणको तयारी गरिरहेको छ । यसरी कम्पनी द्रुत गतिमा दिगो ‘ग्रोथ’ गर्दै एउटा अब्बल र उत्कृष्ट कम्पनीको रुपमा स्थापित भएको छ ।
३ वटा जलविद्युत आयोजना निर्माण सम्पन्न
अहिले कम्पनीले ३ वटा जलविद्युत आयोजना निर्माण सम्पन्न गरिसकेको छ । कम्पनीले दार्चुलामा ८.५ मेगावाट क्षमताको नौगड गाढ जलविद्युत आयोजना, दार्चुलामै ८ मेगावाट क्षमताको अपर नौगड गाढ जलविद्युत आयोजना र दार्चुलामै ४० मेगावाट क्षमताको अपर चमेलिया जलविद्युत आयोजना निर्माण सम्पन्न गरी विद्युत उत्पादन गरिरहेको छ । ४० मेगावाट क्षमताको अपर चमेलिया जलविद्युत आयोजना सुदूरपश्चिमकै ठूलो जलविद्युत आयोजना हो ।
यी ३ वटा जलविद्युत आयोजनामध्ये ८.५ मेगावाट क्षमताको नौगड गाढ जलविद्युत आयोजनाले आयोजना निर्माण गर्दा लिएको सम्पूर्ण ऋण तिरेर ऋण मुक्त भईसकेको छ । यस आयोजनाबाट कम्पनीले वार्षिक २३ करोड रुपैयाँ आम्दानी गर्छ । ८ मेगावाट क्षमताको अपर नौगड गाढ जलविद्युत आयोजनाले पनि वार्षिक २३ करोड रुपैयाँ हाराहारीमा नै आम्दानी गर्छ । ४० मेगावाट क्षमताको अपर चमेलियाले भने वार्षिक १ अर्ब ३५ करोड रुपैयाँ आम्दानी गर्छ । यसरी, कम्पनीले जलविद्युत आयोजनाबाट वार्षिक १ अर्ब ८१ करोड रुपैयाँ आम्दानी गर्दै आइरहेको छ ।
३ वटा सौर्य विद्युत आयोजनामा लगानी
कम्पनीले ३ वटा सौर्य विद्युत आयोजना निर्माण सम्पन्न गरी विद्युत उत्पादन गरिरहेको छ । कम्पनीले ४ मेगावाट क्षमताको चन्द्रनिगाहपुर सौर्य विद्युत आयोजना, १ मेगावाटको ढल्केवर सौर्य विद्युत आयोजना, १ मेगावाटको सिमरा सौर्य विद्युत आयोजना निर्माण सम्पन्न गरिसकेको छ ।
यी ३ वटै आयोजना निर्माण गर्दा लागेको ऋण पनि कम्पनीले तिरेर अहिले सबै सौर्य विद्युत आयोजनाहरू ऋणमुक्त भइसकेका छन् । यी आयोजनाबाट कम्पनीले क्रमशः ४ करोड ५० लाख रुपैयाँ, १ करोड १५ लाख रुपैयाँ र १ करोड १५ लाख रुपैयाँ वार्षिक आम्दानी गर्छ । यसरी सौर्य विद्युत आयोजना र जलविद्युत आयोजना गरि कम्पनीको कुल वार्षिक आम्दानी १ अर्ब ८७ करोड ८० लाख रुपैयाँ पुग्ने गरेको छ ।
७ कम्पनीमा शेयर लगानी
यी बाहेक अपि पावर कम्पनीले विभिन्न ७ वटा अन्य कम्पनीमा शेयर लगानी गरेको छ । कम्पनीले इङ्गवा हाइड्रोपावर लिमिटेडमा २५ प्रतिशत शेयर लगानी गरेको छ । इङ्गवा कम्पनीको कुल चुक्ता पुँजी ६० करोड रहेकोमा अपि पावरको १५ करोड लगानी रहेको छ । आईपीओ निष्काशन गरी शेयरबजारमा समेत सुचिकृत भईसकेको यस कम्पनीले ९.७ मेगावाटको माथिल्लो इङ्गवा खोला जलविद्युत आयोजना निर्माण सम्पन्न गरी २०८० चैत्र देखि व्यापारिक उत्पादन गरिरहेको छ । आर्थिक वर्ष २०८१/८२ देखि यस आयोजनाले अपि पावरलाई लाभांश दिन सक्ने आंकलन कम्पनीको छ ।
त्यस्तै, अपि पावरले सूर्यकुण्ड हाइड्रो इलेक्ट्रिक लिमिटेडमा ३२ करोड ९२ लाख रुपैयाँ बराबरको शेयर लगानी गरेको छ । यस आयोजनाले ११ मेगावाट क्षमताको माथिल्लो तादीखोला जलविद्युत आयोजना निर्माण गरिरहेको छ । यो आयोजनाबाट २०८१ फागुनमा विद्युत उत्पादन गर्ने लक्ष्य छ । कम्पनीले आईपीओ निष्काशनको लागि नेपाल धितोपत्र बोर्डमा आवेदन दिइसकेको छ । आईपीओ निष्काशनपश्चात यस कम्पनीमा अपि पावरको स्वामित्व ४५ प्रतिशत पुग्नेछ ।
अपि पावरले ७ करोड ५ लाख रुपैयाँ शेयर लगानी गरेर आफ्नो सहायक कम्पनीको रुपमा अपि हाइड्रो मेकानिकल लिमिटेड स्थापना गरेको छ । यसले अपि पावरलाई वार्षिक १० प्रतिशत लाभांश दिने अनुमान छ । यस कम्पनीले जलविद्युत आयोजनाहरुको लागि आवश्यक हाईड्रो मेकानिकल उपकरणहरु निर्माण गर्दछ । जलविद्युत आयोजनाहरु समयमा निमार्ण सम्पन्न गर्न चाहिने फलामका सामानहरु (पेनस्टक पाईप, गेट, बाईफर्केशन, ट्रान्सर्याक, बेलमाउथ आदि) यस कम्पनीले उत्पादन गरिरहेको छ ।
अपि पावरले अपि चमेलिया पावर लिमिटेडमा २ अर्ब २० करोड लगानी गरेको छ । यस कम्पनीले ३० मेगावाट क्षमताको त्रिशुली गल्छी जलविद्युत आयोजना निर्माण गर्ने तयारी गरेको छ । हाल आयोजनाको विद्युत खरिद बिक्री सम्झौता (पिपिए) गर्ने चरणमा पुगेको छ । विद्युत खरिद सम्झौतापछि २०८१ को अन्त्यसम्ममा आयोजना निर्माणको चरणमा जानेछ ।
नेपालमा उत्पादित विद्युत आन्तरिक तथा अन्तर्राष्ट्रिय बजारमा बिक्री गर्ने उद्देश्यका साथ २०७५ साल चैत्र ११ मा नेपाल पावर एक्सचेन्ज लिमिटेड दर्ता भएको छ । यस कम्पनीमा पनि अपि पावरले १० लाख रुपैयाँ लगानी गरेको छ । यस कम्पनीले विद्युत ब्यापारको अनुमति पाएपछि अपिले आफ्नो लगानी बढाएर १ करोड पुर्याउने तयारी छ । यस कम्पनीले अपि पावरलाई वार्षिक ५ देखि १० प्रतिशत लाभांश दिने अनुमान छ ।
अपि पावरको भगिनी संस्थाको रुपमा मकालु डेभलपर्स लिमिटेड र लटीनाथ कन्स्ट्रक्सन रहेको छ । यी कम्पनीले अपि पावरलाई आवश्यक पर्ने सिभिल तर्फको सामग्री उत्पादन गर्छ । मशिनरी बाहेक हाइड्रो निर्माणको लागि चाहिने मेकानिकल र सिभिल तर्फको सामान अपि पावर आफै उत्पादन गर्छ । आफैँले उत्पादन गर्दा जलविद्युत आयोजना समयमा नै सम्पन्न गर्न सहयोग पुग्ने र खर्च पनि घटाउन सहयोग पुगेको कार्यकारी सञ्चालक न्यौपाने बताउँछन् ।
अबको लगानी पानी र अपार्टमेन्टमा
शेयरधनीलाई बढी प्रतिफल दिन र लगानी विविधिकरण गर्नको लागि कम्पनीले पानी उत्पादन गर्ने र अपार्टमेन्ट निर्माण गर्ने तयारी पनि थालेको छ । अपि पावरले १ अर्ब ३५ करोड लगानीमा अपि स्प्रिङ लिमिटेड नामक कम्पनी स्थापना गरेर ‘अपि’ नामको पानी बजारमा ल्याउने तयारी गरेको छ । दार्चुलामा घट्टेगाडको पानी प्रशोधन गर्न प्लान्ट स्थापना गरेर आर्थिक वर्ष २०८१/८२ बाट पानी उत्पादन गर्ने कम्पनीको लक्ष्य छ । सो पानी सुदूरपश्चिमा नै खपत हुनेछ । हाल मिनरल वाटर र प्रोसेस्ड वाटर गरि दुई प्रकारको पानी उत्पादन गर्ने कम्पनीको तयारी छ । यो कम्पनीको संस्थागत सामाजिक कार्यको रुपमा पनि रहने र कम्पनीको ब्राण्ड बनाउन पनि सहज हुने कम्पनीको विश्वास छ ।
यस अलावा कम्पनीले ललितपुरको झम्सिखेलमा १२० करोड रुपैयाँमा अपार्टमेन्ट निर्माण गर्ने तयारी गरेको छ । कम्पनीले २१ करोड लगानीमा अपि इन्फ्रा लिमिटेड स्थापना गरेर अपार्टमेन्ट निर्माण गर्नको लागि ३ रोपनी जग्गा पनि खरिद गरिसकेको छ ।
अपार्टमेन्ट १० तले हुने, त्यसमा ४५ वटा सुविधासम्पन्न युनिट हुने र २ वर्षमा लगानी सम्पन्न गर्ने कम्पनीको लक्ष्य छ । अपार्टमेन्ट निर्माण गर्नको लागि कम्पनीको रिजर्भले नै पुग्ने र थप ऋण वा हकप्रद नचाहिने कम्पनीको भनाई छ । निर्माण सम्पन्न पश्चात अपार्टमेन्टबाट २० देखि ३० करोड आम्दानी हुने कम्पनीको प्रक्षेपण छ ।
हरित हाइड्रोजन उत्पादन
जलविद्युत (हरित ऊर्जा) बाट हाइड्रोजन ऊर्जा तथा अमोनिया तथा रसायनिक मल उत्पादन गर्ने मार्गमा नमूना स्वरुप पहिलो आयोजनाको रुपमा १ मेगावाट क्षमताको हाइड्रोजन आयोजना निर्माण गर्न पनि अपि पावर कम्पनी लागि परेको छ । भारतको नयाँ दिल्लीमा कार्यालय रहेको न्चभभलशय एयधभच एखत। ीतम। सँग सहकार्य गरेर कम्पनीले नेपालमा ग्रिन हाइड्रोजन उत्पादन गर्ने तयारी गरिरहेको छ । सरकारले हाइड्रोजन नीति ल्याए पनि नेपाल मै हाइड्रोजन उत्पादन गर्नको लागि छुट्टै ऐन, नियमावली र कार्यविधि नै आवश्यक पर्ने कार्यकारी सञ्चालक सञ्जिव न्यौपानेको भनाइ छ । कुन सामान ल्याउनमा कति भन्सार शुल्क हुने, उत्पादनपछि कसरी वितरण हुने, करको दरहरु कति हुने लगायतका सबै विषय प्रष्ट हुनका लागि पनि हाइड्रोजन उत्पादन गर्न छुट्टै ऐन, नियमावली र कार्यविधि चाहिने उनी बताउँछन् ।
कम्पनीलाई बैंकको साथ
बैंकहरुको वित्तीय सहयोग नभएको भए अपि पावरलाई आजको दिनमा ६२.५ मेगावाट विद्युत उत्पादन गर्न सम्भव हुने थिएँन । कम्पनीको आयोजनाहरु निर्माणमा नेपाल बैंक, नेपाल एसबिआई बैंक, साविकको बैंक अफ काठमाण्डौ (हाल ग्लोबल आइएमई बैंक, प्रभु बैंक, प्राईम कर्मसियल बैंक, हिमालयन बैंक, राष्ट्रिय वाणिज्य बैंक, साविकको सेञ्चुरी बैंक (हाल प्रभु बैंक), नबिल बैंक, तथा कर्मचारी सञ्चय कोष लगायतले वित्तिय सहयोग प्रदान गरेका छन् । कम्पनीले ८.५ मेगावाट क्षमताको नौगाड गढ आयोजना र तीन वटै सोलार आयोजना निर्माण गर्न लिएको ऋणको सावाँ र ब्याज छुट गरि यी आयोजनालाई ऋणमुक्त बनाईसकेको छ ।
राजश्व र रोजगारीमा योगदान
आजको दिनमा ६२.५ मेगावाट विद्युत उत्पादन गरिरहेको अपि पावरले देशको राजश्वमा पनि ठूलो योगदान दिइरहेको छ । कम्पनीले विद्युत विकास विभागलाई बिजुली बिक्रीको २ प्रतिशतको दरले रोयल्टी प्रदान गरिरहेको छ । त्यस्तै हरेक हाइड्रो आयोजनाबाट प्रति वर्ष प्रतिमेगावाट १ लाख रुपैयाँ रोयल्टी तिरेर नेपाल सरकारको राजश्वमा योगदान दिईरहेको छ । साथै कम्पनीले आयोजना निर्माणको क्रममा हजारौ रोजगारी सिर्जना गरेको थियो । आयोजना निर्माण सम्पन्न पश्चात हाल पनि कम्पनीले आफ्नो केन्द्रीय कार्यालय र आयोजना स्थलमा गरी ८० जनाभन्दा बढीलाई प्रत्यक्ष रोजगारी प्रदान गरिरहेको छ ।
व्यवसायिक खेती तथा बाख्रा पालन
अपि पावर कम्पनी लिमिटेडले कृषि कार्यक्रम अन्तर्गत जलविद्युत तथा सौर्य आयोजनाहरुमा कम्पनीले खरिद तथा लिजमा लिएका जग्गाहरुको अधिकतम सदुपयोग गरि व्यवसायिक रुपमा कफि खेती, फलफूल खेती गर्ने कार्यको थालनी गरेको छ । कम्पनीले आयोजना स्थलहरुमा आधुनिक बाख्रा पालनको लागि खोर निर्माण गरी पाईपलाईन क्षेत्र तथा सोलार प्यानलको आसपासमा घाँस रोपी व्यवसायिक रुपमा वोयर जातका बाख्रा पालन गरिरहेको छ ।
संस्थागत सामाजिक उत्तरदायित्व
कम्पनीले आयोजना निर्माणको क्रममा आयोजनामा प्रत्यक्ष र अप्रत्यक्ष प्रभावितहरुका लागि निभाउनुपर्ने सामाजिक उत्तरदायित्व निभाउँदै आएको छ। आयोजनाहरुमा प्रत्यक्ष र अप्रत्यक्ष प्रभावित क्षेत्रमा सिचांईका लागि कार्य गरेको छ ।
आयोजना क्षेत्रहरुमा परेको जग्गा तथा वन क्षेत्रको उपयोग वापत त्यसको क्षतिपूर्ति स्वरुप नगद तथा जग्गा सट्टा भर्ना गरि वृक्षरोपण कार्य गरेको छ ।
यसका अलवा प्रभावित क्षेत्रहरुमा ग्रामीण विद्युतिकरण, स्वास्थ्य चौकीहरु निर्माण, विद्यालय भवनहरु निर्माण, मन्दिर हरु एंव घाटको निमार्ण, विद्युतिय घट्ट निर्माण तथा सामाजिक भवनहरु मर्मत सम्भारको कार्यहरु गरि रहेको छ । आयोजना स्थलहरुमा आवश्यक पर्ने बाटाहरुको निमार्ण तथा स्तर उन्नती गर्ने कार्य कम्पनीले गरिरहेको छ । कम्पनीले नेपाली कृषकहरुलाई लाभ हुनेगरी विभिन्न कृषि विकासका कार्यहरु समेत गरि रहेको छ ।
शेयरधनीलाइृ नियमित लाभांश
हरेक वर्ष जसो लाभांश वितरण गर्नेमा कम्पनीमा अपि पावर पनि पर्दछ । कम्पनीले आर्थिक २०७२र७३ देखि नियमित रुपमा लाभांश वितरण गरिरहेको छ । कम्पनीले आर्थिक वर्ष २०७२र७३ मा ५ प्रतिशत बोनस शेयर, आर्थिक वर्ष २०७३र७४ मा ८ प्रतिशत बोनस शेयर, आर्थिक वर्ष २०७४र७५ मा ५ प्रतिशत बोनस शेयर, २०७५र७६ मा ५ प्रतिशत बोनस शेयर तथा २०७६र७७ मा ९ प्रतिशत बोनस शेयर वितरण गरेको थियो । कम्पनीले अपर चमेलिया निर्माणको लागि विभिन्न ४ चरणमा हकप्रद पनि निष्काशन गरेको छ ।
कम्पनीको लाभांश र हकप्रद वितरणको विवरण
भावी कार्यक्रम
पानी उत्पादन र अपार्टमेन्टमा लगानी बाहेक कम्पनीले भावी दिनमा आन्तरिक तथा अन्तरदेशीय विद्युत गर्ने गरी योजना बनाइ रहेको छ । कम्पनीले आन्तरिक तथा अन्तराष्ट्रिय रुपमा गरि दुईवटै तरिकाबाट विद्युत व्यापार गर्नको लागि सरकारसँग लबिङ गरिरहेको छ । विद्युत व्यापार नै जलविद्युतको भविष्य भएकोले अब कम्पनीले विद्युत ब्यापारको अठोट लिएको छ । कम्पनीले सुदूरपश्चिममा बनाएको चमेलियाको आयोजनास्थलबाट ४० किलोमिटर भारततर्फ लागेपछि भारतीय ग्रिड भेटिन्छ ।
साथै, पुर्वमा पनि ५० किलोमिटर दुरीमा नै भारतीय ग्रिड रहेको र त्यहाँसम्म पुग्ने प्रसारण लाइन आफँैले निर्माण गरेर भारतमा विद्युत व्यापारको ढोका खुल्नेमा कम्पनी आशावादी देखिएको छ । साथै, अहिले संसदमा दर्ता रहेको विद्युत विधयेकमा विद्युत व्यापारको लाईसेन्स निजी क्षेत्रलाई पनि दिने व्यवस्था प्रस्ताव गरिएकोले अब कम्पनीले विद्युत व्यापारमा जाने भावी योजना बनाएको छ । साथै कम्पनीले स्वदेशी तथा विदेशी कम्पनीसँगको साझेदारीमा १०० मेगावाट भन्दा ठुला आयोजना बनाउने लक्ष्य लिएको छ ।
यस्तै, नेपाल विद्युत प्राधिकरणले सोलार आयोजना निर्माणको लागि गरेको टेण्डरमा पनि अपि पावरले सहभागिता जनाएर आगामी आर्थिक वर्षमा थप ३० मेगावाटको सोलार आयोजना बनाउने कम्पनीको तयारी छ । टेण्डर पाएको ६ महिनाभित्र निर्माण सुरु गर्न सकिने भएकोले ३० मेगावाटको सोलार आयोजना पनि २०८१ भित्र नै सुरु गर्ने कम्पनीको योजना छ ।
त्यस्तै, सरकारले राष्ट्रिय प्राथमिकता क्षेत्रमा राखेको कृषि, पर्यटन र उर्जामा अपि पावरले आफ्नो उपस्थिति बनाउने तयारीमा छ । त्यसको लागि कम्पनीले कृषि र पर्यटन क्षेत्रमा लगानी गर्नको लागि विशेष योजना बनाएको छ । कृषिमा लगानी गर्नको लागि ठुलो जग्गा चाहिने भएकोले त्यसको सरकारले हाल प्रयोगमा नरहेका सरकारी जग्गा भाडामा दिएर सरकार र निजिक्षेत्रको साझेदारीमा पीपीपी मोडलमा अघि बढ्ने कम्पनीको योजना छ ।
साथै, अपि पावरले पाथिभरा, मुक्तिनाथ र स्वर्गद्वारी जस्ता स्थानमा धार्मिक पर्यटनको योजना बनाएको छ । ती स्थानमा रिसोर्ट बनाउने र मौलिक खानाको स्वाद चखाउने गरि आन्तरिक पर्यटकलाई आकर्षित गर्ने कम्पनीको योजना छ । नियामक निकायको अनुमति पाएमा ग्रिन बोन्ड निष्काशन गरेर लगानी जुटाउने योजनामा कम्पनी छ ।
उत्कृष्ट कम्पनी बन्ने लक्ष्य
कार्यकारी सञ्चालक सञ्जिव न्यौपाने अपि पावरलाई नेपालमा निजी क्षेत्रको सबैभन्दा ठूलो, सबैभन्दा धेरै प्रतिफल दिने र सबैभन्दा राम्रो जलविद्युत कम्पनीको रुपमा स्थापित गराउनु आफ्नो लक्ष्य रहेको र आफु त्यस लक्ष्य प्राप्तिको लागि परेको बताउँछन् । सोही कारण लगानीकर्तालाई उच्चतम प्रतिफल दिन लगानी विविधकरण गरेर जलविद्युत, सोलार, पानीदेखि अपार्टमेन्टसम्मको यात्रा तय गरिएको उनको भनाइ छ ।
अहिलेसम्म कम्पनीले करोडौ लगानी गरिसकेको र अब भने त्यसको प्रतिफल खाने बेला आएको न्यौपाने बताउँछन् । उनी भन्छन् ‘अपि पावर भविष्यको हिरा हो, अपि पावरको लोगोमा रहेको निलो रङ्ग जस्तै अपि पावर ‘ब्लुचिप कम्पनी’ हो, हरेक नेपालीसँग १० कित्ता नै भएपनि अपि पावरको शेयर हुनुपर्छ ।‘
