नेपाल पूर्वाधार 
काठमाडौं ।अमेरिकी विकास साझेदार युएसएड नेपाल अन्तर्गतको ऊर्जा नेपाल परियाेजनाकाे आर्थिक अनुदान सहयोगमा बागमती प्रदेशमा २३ वटा विद्युतीय गाडी (इभी) चार्जिङ स्टेसन निर्माण सम्पन्न भई सञ्चालनमा आएका छन् । निजी क्षेत्रले ऊर्जा नेपालको अनुदान कार्यक्रम अन्तर्गत प्रदेशका ७ स्थानमा निर्माण सम्पन्न गरेका यी चार्जिङ स्टेसनहरू सञ्चालनमा आएका हुन् ।
ऊर्जा नेपालले मंगलबार राजधानीमा आयोजना गरेको विशेष कार्यक्रममार्फत यी चार्जिङ स्टेसन सञ्चालनको औपचारिक उद्घाटन गरिएको छ । ऊर्जा, जलस्रोत तथा सिँचाइ मन्त्रालयका सहसचिव सन्दिवकुमार देव, नेपाल विद्युत प्राधिकरणका कार्यकारी निर्देशक कुलमान घिसिङ युएसएड नेपालकी कार्यवाहक मिसन निर्देशक करेन वेल्चले संयुक्तरूपमा चार्जिङ स्टेसनको उद्घाटन गरेका हुन् ।
कार्यक्रममा पहिलाे पटक माेबाइल इभी चार्जिङ स्टेसनमार्फत विद्युतीय गाडी चार्ज गरियाे । युएसएड नेपालको आर्थिक अनुदान सहयोगमा यात्री डिजाइन स्टुडियो र ई–स्टप प्रालिले बागमती प्रदेशका ७ स्थानमा चार्जिङ स्टेसन निर्माण गरेका हुन् । यात्री एक्लैले दोलखाको चरिकोट, काभ्रेको धुलिखेल, काठमाडौंको कोटेश्वर, ललितपुरको सानेपा, धादिङको मलेखु र तनहुँको आबुखैरेनी गरी ६ स्थानमा चार्जिङ स्टेसन निर्माण गरेर सञ्चालनमा ल्याएको छ ।
यस्तै, ई–स्टप प्रालिले चितवनको कुरिनटारमा ४ पाङ्ग्रे र २ पाङ्ग्रे विद्युतीय गाडी चार्ज गर्न मिल्ने चार्जिङ स्टेसन बनाएर सञ्चालनमा ल्याएको ऊर्जा नेपालका सिद्धार्थ मनीले जानकारी दिए । उनका अनुसार ७ स्थानमा निर्माण सम्पन्न भएका २३ चार्जिङ स्टेसनमा ५ लाख ३० हजार अमेरिकी डलर (करिब ७ करोड ४ लाख ९० हजार रुपैयाँ) लगानी भएको छ ।
कूल लागतको ७० प्रतिशत अनुदान र ३० प्रतिशत निजी कम्पनी आफैँले लगानी गरेको उनले बताए । युएसएडको ऊर्जा नेपालले दुई कम्पनीलाई चाजिङ स्टेसन निर्माण गर्न अनुदान स्वरूप ३ लाख ४६ हजार ३ सय १५ अमेरिकी डलर (करिब ४ करोड ६० लाख ५९ हजार ९ सय ९५ रुपैयाँ) बराबर अनुदान सहयोग उपलब्ध गराएको थियो । दुई कम्पनीले पनि १ लाख ८५ हजार अमेरिकी डलर (करिब २ करोड ४६ लाख ५ हजार रुपैयाँ ) यी चार्जिङ स्टेसनमा लगानी गरेका छन् ।
६ स्थानमा चार्जिङ स्टेसन निर्माण गर्न युएसएड नेपालले २ लाख ७६ हजार अमेरिकी डलर (करिब ३ करोड ६७ लाख ८ हजार रुपैयाँ बराबरको आर्थिक अनुदान सहयोग उपलब्ध गराएको यात्री डिजाइन स्टुडियोका संस्थापक असिम पाण्डले जानकारी दिए ।
यस्तै, ई–स्टप प्रालिले पनि कुरिनटारमा चार्जिङ स्टेसन बनाउन ३ करोड ३० लाख रुपैयाँ लगानी गरेका कम्पनीका प्रतिनिधि मुकुन्द विक्रम शाहले बताए । उनका अनुसार कूल लगानीको ४८ प्रतिशत अनुदान सहयोग र ५२ प्रतिशत कम्पनीमार्फत चार्जिङ स्टेसनमा लगानी भएको पनि उनले जानकारी दिए ।
ऊर्जा मन्त्रालयका सहसचिव देवले सन् २०३० सम्ममा पेट्रोलियम इन्धनमाथिको परनिर्भरता घटाई दीगो यातायात प्रवर्द्धन गर्न ९० प्रतिशत निजी सवारी र ६० प्रतिशत सार्वजनिक गाडीलाई विद्युतीयमा रुपान्तरण गर्ने सरकारको लक्ष्य पूरा गर्न ऊर्जा नेपालको अनुदानमा बनेका चार्जिङ स्टेसनले पनि योगदान पुग्ने बताए ।
‘विद्युतीय सवारी साधनको प्रवद्र्धन गर्न मन्त्रालयले नीतिगत रूपमा सहयोग पुर्याउँदै आएको छ,’ उनले भने, ‘सन् ९० को दशकमा सफा ट्याम्पु हुँदै अहिले विद्युतीय सवारी युगमा आइपुग्दा मुलुकले ठूलो फड्को मारेको छ ।’ उनले न्यून सञ्चालन खर्चसँगै वातावरण संरक्षणमा पुर्याउने योगदानका बारेमा नागरिक पनि जागरुक हुँदै गएकाले क्रमशः इभी सञ्चालन गर्नेको संख्या बढीरहेको पनि उनले बताए ।
‘२३ वटा चार्जिङ स्टेसन बनाउन २ निजी कम्पनीले आर्थिक अनुदान पाएकाले लगानीका हिसाबले काम सम्पन्न गर्न धेरै सहज भयो । तर, चार्जिङ स्टेसन बनाउन क्रियाशिल धेरै निजी कम्पनीलाई सहयोग पुगेको छैन । ऊर्जा नेपालले अरु निजी कम्पनीलाई पनि अनुदान कार्यक्रमभित्र समेटेर सहयोग पुर्याउन सके राम्रो हुन्छ’, उनले भने ।
कार्यक्रमलाई सम्बोधन गर्दै युएसएड नेपालकी कार्यवाहक मिसन निर्देशक करेन वेल्चले नेपालको सन् २०४५ सम्ममा नेट जिरोमा जाने लक्ष्य पूरा गर्न ऊर्जा नेपालले नवीकरणीय ऊर्जाको क्षेत्रमा गरिरहेको कामबाट सहयोग पुग्ने बताइन् । उनले निकट भविश्यमा चार्जिङ स्टेसनसँगै जलविद्युत र सौर्य ऊर्जाको प्रवद्र्धनमा सहयोग पुर्याउँदै जाने प्रतिबद्धता जनाइन् ।
