
काठमाडौं । अष्ट्रियामा आधारित अन्तर्राष्ट्रिय विद्युत्-यान्त्रिक कम्पनी गेपर्ट हाइड्रो (Geppert Hydro GmbH) ले कर्णाली प्रदेश अन्तर्गत दैलेख जिल्लामा निर्माण सम्पन्न गरेको ४ मेगावाट क्षमताको अपर लोहेरे जलविद्युत् आयोजना सफलतापूर्वक सञ्चालनमा ल्याएको घोषणा गरेको छ। नेपाल सरकारको सहकार्यमा सम्पन्न यो आयोजना कर्णाली प्रदेशको ऊर्जा आवश्यकताको स्थायी समाधानका रूपमा प्रस्तुत भएको छ।
उक्त आयोजना रन-अफ-रिभर प्रणालीमा आधारित छ, जसले नदीको प्राकृतिक प्रवाहको प्रयोग गरी वातावरणमा न्यूनतम असर पार्दै स्वच्छ र दिगो ऊर्जा उत्पादन गर्दछ। आयोजना सञ्चालनमा अत्याधुनिक यन्त्र तथा प्रविधिहरू प्रयोग गरिएको छ, जसमा टर्बाइन, जेनेरेटर, नियन्त्रण प्रणाली तथा अन्य सम्पूर्ण उपकरणहरू युरोपेली मापदण्डअनुसार निर्माण गरी अष्ट्रियाबाट आयात गरिएको कम्पनीले जनाएको छ।

परियोजना दैलेख जिल्लाको पहाडी भूगोलमा निर्माण गरिएको हो। यसको कुल विद्युत् उत्पादन क्षमता ४ मेगावाट रहेको छ। प्रविधि तथा उपकरण आपूर्ति गेपर्ट हाइड्रो अष्ट्रियाबाट गरिएको हो। कम्पनीले अष्ट्रिया, भारत, नेपाल, टर्की र क्रोएसियामा आफ्नो सञ्जाल विस्तार गरिसकेको छ। आयोजनामा प्रयोग गरिएका उपकरणहरू अत्याधुनिक, वातावरणमैत्री, न्यून ध्वनि प्रदूषणयुक्त र दीर्घकालीन सञ्चालनका लागि विश्वसनीय छन्।
हाल आयोजना राष्ट्रिय प्रसारण प्रणालीमा जडान भइसकेको छ, जसले कर्णाली प्रदेश तथा वरपरका क्षेत्रमा स्थायी र भरपर्दो विद्युत् आपूर्ति गर्न सहयोग पुर्याइरहेको छ। कम्पनीका अनुसार, आयोजना निर्माण तथा सञ्चालनको सम्पूर्ण प्रक्रियामा स्थानीय जनशक्तिको सक्रिय सहभागिता सुनिश्चित गरिएको थियो, जसले क्षेत्रीय रोजगारी र आर्थिक विकासमा योगदान पुर्याएको छ।
नेपालका लागि गेपर्ट हाइड्रोका नेपालका निर्देशक राजकिशोर यादवले अपर लोहेरे आयोजना नेपालको जलविद्युत् विकासको क्षेत्रमा नयाँ उदाहरण भएको बताउँदै यसको प्रविधिगत उत्कृष्टता, ध्वनिरहित र वातावरणमैत्री सञ्चालन प्रणालीले स्थानीय समुदायमा सकारात्मक प्रभाव पार्ने र दीर्घकालीन ऊर्जा सुरक्षामा महत्वपूर्ण भूमिका खेल्ने विश्वास व्यक्त गरे।
गेपर्ट हाइड्रो अष्ट्रियाको एक प्रतिष्ठित कम्पनी हो, जसले जलविद्युत् आयोजनाका लागि आवश्यक विद्युत्-यान्त्रिक उपकरणहरूको डिजाइन, निर्माण, आपूर्ति, जडान, परीक्षण तथा सञ्चालन सेवा प्रदान गर्दै आएको छ। कम्पनीले १२५ वर्षभन्दा बढीको अनुभव प्राप्त गरिसकेको छ र हालसम्म ४० भन्दा बढी देशहरूमा ५००० भन्दा बढी जलविद्युत् आयोजना सफलतापूर्वक सम्पन्न गरिसकेको छ।
नेपालमा गेपर्ट हाइड्रोको कार्यालय काठमाडौंमा रहेको छ। यहाँबाट कम्पनीले नेपालको विभिन्न जलविद्युत् आयोजनाको समन्वय र व्यवस्थापन गरिरहेको छ। हाल कम्पनी नेपालका लागि देश निर्देशक राजकिशोर यादवको नेतृत्वमा क्रियाशील छ।
यो आयोजना जलविद्युत् क्षेत्रमा विदेशी प्रविधिको सफल प्रयोग र स्थानीय सहभागिताको समन्वयमार्फत सम्भावनाको नयाँ ढोका खोल्ने उदाहरण बनेको छ।