नेपाल पूर्वाधार 
काठमाडौं । संखुवासभास्थित १४.९ मेगावाटको मायाखोला जलविद्युत आयोजनाको विद्युत राष्ट्रिय प्रसारण प्रणालीमा जोडिएको छ । मायाखोला हाइड्रोपावर कम्पनीले निर्माण गरेको आयोजनाको एउटा युनिटको विद्युत गत फागुन ४ गतेदेखि नै २२० केभी कोशी कोरिडोर प्रसारण लाइनको बानेश्वर सबस्टेसनमार्फत राष्ट्रिय प्रसारण प्रणालीमा जोडिएको हो ।
अहिले एउटा युनिटको ७.७५ मेगावाट विद्युत प्रसारण प्रणालीमा जोडिएको आयोजनाका संयोजक भरत थापाले बताए । उनका अनुसार अब अर्को युनिटको विद्युत पनि ३ देखि ४ दिनभित्रमा प्रसारण प्रणालीमा जोडिँदैछ । प्रणालीमा जोडिएको युनिटबाट ३ मेगावाट विद्युत उत्पादन भइरहेको पनि उनले जानकारी दिए ।
‘हामीले एकै पटक दुई वटै युनिटबाट विद्युत उत्पादन गर्ने तयारी गरिरहेका थियौं,’ उनले भने,‘तर, एउटा युनिटको एक्साइटरमा सानो समस्या आएकाले दुवै युनिट एक साथ प्रणालीमा जोड्न सकिएन । अहिले समस्या आएको एक्साइटरको मर्मतको काम भइरहेको छ ।’
आयोजनाबाट परीक्षण उत्पादन सुरु गर्ने क्रममा एउटा युनिटको एक्साइटरमा सानो समस्या देखिएको थियो । आयोजनाबाट यो भन्दा पहिले नै विद्युत उत्पादन सुरु गर्ने योजना रहेकोमा इलेक्ट्रोमेकानिकल उपकरणको उत्पादक तथा ढुवानीकर्ता युरोपियन कम्पनीका प्राविधिक अंग्रेजी नयाँ वर्ष र क्रिशमसको छुट्टीका कारण नेपाल आउन समय लागेका कारण केही ढिला हुन पुगेको हो ।
आयोजनाको प्रवर्द्धक कम्पनीले विद्युत जोड्न बानेश्वर सबस्टेसनसम्म आवश्यक ३ किलोमिटर लामो ३३ केभी प्रसारण लाइनको संरचना आफैँ निर्माण गरेको छ । यो आयोजना निर्माण गर्न सुरुवातमा २ अर्ब ५० करोड रुपैयाँ लागत अनुमान गरिएको थियो । आयोजना निर्माणका क्रममा सुरुङमा देखिएको समस्या, कोरोना महामारीलगायत विविध कारणाले निर्माणमा भएको ढिलाइ तथा ऋणको ब्याजको भार थपिँदा लागत बढेर करिब ३ अर्ब रुपैयाँसम्म पुग्ने अनुमान गरिएको छ ।
मायाखोला नदीको प्रवाहमा आधारित (आरओआर) जलविद्युत आयोजना हो । यो आयोजनाको डिजाइन डिस्चार्ज ४.३० क्युसेक छ । ग्रस हेड ४३७.३० मिटर छ । विद्युतगृहमा ७.७५ मेगावाटका २ वटा उत्पादन युनिट छन् । आयोजनाले वार्षिक ८ करोड १५ लाख ६५ हजार ६ सय ५४ किलोवाट विद्युत उत्पादन गर्नेछ ।
मायाखोला ‘सुपर सिक्स’ (सरकारले प्रतिस्पर्धामार्फत निजी क्षेत्रलाई निर्माण गर्न दिएका ६ जलविद्युत आयोजना) मध्येको एउटा आयोजना हो । सुपरसिक्स अन्तर्गतका २५ मेगावाटको सिंगटी र २३.५ मेगावाटको सोलु खोला आयोजना निर्माण सम्पन्न भई सञ्चानमा आइसकेका छन् । यी दुई आयोजना पनि प्रसारण लाइनको समस्या झेल्दै प्रसारण प्रणालीमा जोडिएका हुन् । ८२ मेगावाटको तल्लो सोलु र २४.१ मेगावाटको खारेखोला निर्माणाधीन छन् । ५० मेगावाटको मेवाखोला निर्माणमा जाँदैछ ।
