नेपाल पूर्वाधार 
काठमाडौं । नेपाल विद्युत प्राधिकरणले नेपालको विद्युत खरिद गरी अन्तरदेशीय बजारमा बिक्री गर्न आह्वान गरेको बोलपत्र रद्द गरेको छ । प्राधिकरणले बोलपत्र पेश गर्ने भारतीय कम्पनीले तोकिएको मापदण्ड पूरा गर्न नसकेको कारण देखाई बोलपत्र रद्द गरेको हो ।
योजना अनुगमन तथा प्रविधि निर्देशनालय अन्तर्गतको विद्युत व्यापार विभागले गत सोमबार (असार १३ गते) बोलपत्र रद्ध गरेको सूचना प्राधिकरणको आधिकारिक वेबसाइटमा राखिएको छ ।
प्राधिकरणले बोलपत्र कागजातको खण्ड ८ (डि) बमोजिम बोलपत्र रद्द गरेको जानकारी सूचनामा उल्लेख गरिएको छ । उक्त सूचनामा बोलपत्र पेश गर्ने कम्पनीहरूलाई धरौटी रकम फिर्ता लैजानका लागि आधिकारिक पत्र पेश गर्न पनि आग्रह गरिएको छ ।
भारतीय कम्पनीले तोकिएको मापदण्ड पूरा गर्न नसकेपछि ठेक्का प्रक्रिया नै रद्द गरिएको प्राधिकरणका प्रवक्ता सुरेशबहादुर भट्टराईले बताए । ‘बोलपत्र आह्वानपछि ७ वटा जति कम्पनीको आवेदन परेको थियो,’ उनले भने, ‘अन्तिम चरणको छनोट प्रक्रियामा २ वटा कम्पनी आइपुगेका थिए । तर, ती कम्पनीले पनि हाम्रो मापदण्ड पूरा गर्न नसकेपछि प्रक्रिया नै रद्द गर्नु परेको हो ।’
विद्युत प्राधिकरणले अहिले ३६४ मेगावाट विद्युत भारतीय बजारमा प्रतिस्पर्धी दरमा बिक्री गरिरहेको छ । प्राधिकरणले करिब २८ दिनको अवधिमा १ खर्ब ७२ अर्ब ३० करोड रुपैयाँ बराबरको विद्युत भारतलाई बिक्री गरिसकेको छ ।
भारतले थप विद्युत निर्यातका लागि प्राधिकरणले गरेको प्रस्वात स्वीकृत गरेको छैन । अहिले बर्खामा सबै जलविद्युतगृह पूर्ण क्षमतामा चलिरहेकाले प्राधिकरणको प्रसारण प्रणालीमा २२ सय मेगावाट बढी विद्युत उपलब्ध छ ।
२२ सय मेगावाट बढी विद्युत उत्पादन हुँदा आन्तरिक उच्च माग १६ सय मेगावाट हाराहारीमा मात्रै छ । ३६४ मेगावाट भारतीय बजारमा निर्यात भइरहेको छ । सोझो हिसाबले पनि अहिले मध्य बर्खामा प्रसारण प्रणालीमा उपलब्ध २ सय मेगावाट विद्युत खेर गइरहेको छ ।
प्राधिकरणले बर्खामा खेर जाने यही २ सय मेगावाट विद्युत अन्तरदेशीय बजारमा बिक्री गर्न बोलपत्र आह्वान गरेको थियो । नेपालको विद्युत भारतीय बजारमा लगेर बिक्री गर्न प्रतिस्पर्धामा ७ वटा भारतीय कम्पनीले आवेदन दिएका थिए । जसमा मनिकरण पावर लिमिटेड र एनटिपिसी विद्युत व्यापार निगम लिमिटेड (एनभिभिएन) अन्तिम चरणको छनोट प्रक्रियामा आइपुगेका थिए ।
प्राधिकरणले गत बैशाखमा असारदेखि कात्तिकसम्म बर्खाको साढे चार महिनाका लागि नेपालको विद्युत अन्तरदेशीय बजारमा बिक्री गर्न आह्वान गरिएको बोलपत्रमा आवेदन दिएको मनिकरणले १०० मेगावाट प्रतियुनिट ७.७७ रुपैयाँमा र थप १०० मेगावाट प्रतियुनिट ५.८८ रुपैयाँ प्राधिकरणसँग खरिद गर्ने प्रस्ताव गरेको थियो ।
यसैगरी एनटीपीसीले २ सय मेगावाटका लागि प्रतियुनिट ६.८८ रुपैयाँ प्रस्ताव गरेको थियो । टाटा पावर ट्रेडिङले ५० मेगावाटका लागि प्रतियुनिट ५.४७ रुपैयाँ, क्रियट पावर प्राइभेट लिमिटेडले १०० मेगावाट खरिद गर्न प्रतियुनिट ६.२५ रुपैयाँ दर प्रस्ताव गरेका थिए ।
अरूणाञ्चल पावर लिमिटेडले ८० मेगावाटका लागि ६.७३ रुपैयाँ र पीटीसी लिमिटेडले २ सय मेगावाटका लागि प्रतियुनिट ६.६२ रुपैयाँ दरमा खरिद गर्ने प्रस्ताव गरेका थिए ।
प्राधिकरणसँग विद्युत खरिद गर्न यी कम्पनीले प्रति मेगावाट ३० हजार रुपैयाँका दरले सरदर ५ करोड रुपैयाँ जम्मा गरेका थिए । भारतको खुल्ला बजारमा विद्युत बिक्री गर्दा हरेक १५ मिनेटमा प्रतियुनिट दर फरक–फरक हुने गरेको छ ।
प्राधिकरणले बर्खामा २ सय मेगावाट बढी विद्युत खेर फाल्नुको सट्टा साढे ४ महिनाका लागि भारतीय बजारमा लगेर बिक्री गर्न कुनै एक कम्पनीलाई अनुमति दिन सकेको भए राम्रो हुने बोलपत्रमा आवेदन दिने एक कम्पनी निकट स्रोतले भन्यो ।
‘भारतीय कम्पनीहरूले पेश गरेको प्रतियुनिट दर राम्रो नै थियो । दर कम भएको भनी बोलपत्र रद्द गर्दा प्राधिकरणलाई पनि फाइदा त छैन । बोलपत्र छनोट प्रक्रिया पूरा गरेको भए यही बर्खामा प्राधिकरणले ५ अर्ब रुपैयाँ बढी आम्दानी गर्न सक्ने थियो’ स्रोतले भन्यो ।
प्राधिकरणले बिहीबार भारतको प्रतिस्पर्धी बजारमा औसत प्रतियुनिट ३.८६ रुपैयाँमा विद्युत बिक्री गरेकाले भारतीय कम्पनीले प्रस्ताव गरेको दर सस्तो भएको स्रोतको तर्क छ ।
