नेपाल पूर्वाधार 
नेपाली बृहत् शब्दकोशले तथ्याङ्कलाई वास्तविकतामा आधारित तथ्याङ्क वा हिसाब भनेर परिभाषित गरेको छ । उक्त शब्दकोशले तथ्याङ्कको अलि स्तरीय परिभाषा दिँदै यसलाई गणितीय आधारमा प्रमाणित हुनसक्ने वस्तु सत्य भनेर उल्लेख गरेको छ ।
यो त भयो शब्दकोशको परिभाषा । तथ्याङ्कलाई धेरैथरी विद्वान् र निकायहरूले आ–आफ्ना प्रकारले परिभाषित गरेका छन् । यहाँ हामी सामान्य दुईओटा परिभाषाहरू हेराैं ।
मरियम वेबस्टर अङ्ग्रेजी शब्दकोशले तथ्याङ्कलाई अलि फराकिलो परिभाषामा समेटेको छ । यसले तथ्याङ्कलाई गणितकै एउटा शाखा मानेको छ जुन सांख्यिक आँकडाहरूको सङ्कलन, विश्लेषण, व्याख्या र यस्ता सांख्यिक आँकडाहरूको प्रस्तुतिसमेतलाई समेट्ने कार्यसम्म पर्दछ ।
हालै राष्ट्रपतिबाट प्रमाणीकरण भएको तथ्याङ्क ऐन २०७९ ले तथ्याङ्कको परिभाषा यसरी गरेको छः तथ्याङ्क भन्नाले आर्थिक, सामाजिक, भौतिक, वातावरणीय लगायतका विवरण, लगत वा सूचना सम्झनुपर्छ र सो शब्दले त्यस्ता विवरण, लगत वा सूचनाको व्यवस्थित सङ्कलन, प्रस्तुतिकरण वा विश्लेषण गरी तयार गरिएको संख्यात्मक प्रस्तुतिलाई समेत जनाउँछ ।
तथ्याड्ढका केही सामान्य उदाहरणहरू
वि.सं. २०७८ को राष्ट्रिय जनगणनाले नेपालको कुल जनसंख्या २,९१,९२,४८० र त्यसमध्ये १,४२,९१,३११ जना पुरुष र १,४९,०१,१६९ जना महिला रहेको देखायो । यो तथ्याङ्क हो ।
राष्ट्रिय पुनर्निमाण प्राधिकरणले वि.सं. २०७८ असार मसान्तसम्म ८,६६,२०७ जना भूकम्प पीडितहरूको लाभग्राही संख्या रहेको जनाएको छ । यो अर्को तथ्याङ्क हो ।
अर्थ मन्त्रालयले सार्वजनिक गरेको प्रतिवेदनअनुसार २०७८ साल फागुन मसान्तसम्म नेपालको कुल आन्तरिक ऋण रु ८ खर्ब, ६३ अर्ब १९ करोड छ भने बाह्य ऋण रु ९ खर्ब ८४ अर्ब ९९ करोड रहेको छ । यी दुवै राष्ट्र ऋणका तथ्याङ्क हुन् ।
संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयन मन्त्रालयको प्रतिवेदनअनुसार सन् २०२१ मा नेपाल आउने पर्यटकको संख्या १,५०,९६२ जना थियो । यो पनि एक तथ्याङ्क हो ।
भर्खरै सम्पन्न स्थानीय तह निर्वाचन २०७९ मा महानगरपालिका, उपमहानगरपालिका र नगरपालिकाहरूका कुल २९३ स्थान प्रमुख पदमध्ये नेपाली कांग्रेसले १४१, नेकपा एमाले ८३, नेकपा (माओवादी केन्द्र) २५, नेकपा एकीकृत समाजवादी १२ र अन्यले १२ ओटा स्थानमा जित हासिल गरे । यो अर्को तथ्याङ्क हो ।
राष्ट्रिय योजना आयोगले सन् २०१९ मा प्रकाशन गरेको प्रतिवेदनअनुसार १७.४ प्रतिशत नेपालीहरू बहुआयामिक गरिबीको रेखामुनि छन् । यो पनि तथ्याङ्क नै हो ।
यातायात व्यवस्था विभागले वेबसाइटमार्फत् सार्वजनिक गरेको एउटा तथ्याङ्क यस्ताे छ । आर्थिक वर्ष २०७५/७६ को २०७५ फागुन मसान्तसम्म नेपालभरि दर्ता भएका सवारी साधन (बस, मिनिबस, कार, भ्यान, जिप, पिकअप, माइक्रो, टेम्पो, इ–रिक्सा, ट्र्याक्टर/पावर टिलर, डोजर/क्रेन, मोटरसाइकल, अन्यसमेत) को कुल संख्या ३५,३९,५१९ रहेको छ ।
स्राेतः नीति तथा योजना र तथ्याङ्कसम्बन्धी प्रयोगात्मक पुस्तिका, राष्ट्रिय योजना आयोग
