ऊर्जामा पूर्वाधार निर्माणको चुनौती
ऊर्जा विकासको सम्भावनाको कुरा गर्दा समग्रमा वर्षभरि मुलुकभर खपत हुने सबै खाले ऊर्जालाई हेर्नुपर्छ । सन् २०२२ मा जल तथा ऊर्जा आयोग (वेक्स) ले एउटा अध्ययन गरेको छ । उक्त अध्ययनमा ६२५ पिटाजुल सबै खालका
ऊर्जा विकासको सम्भावनाको कुरा गर्दा समग्रमा वर्षभरि मुलुकभर खपत हुने सबै खाले ऊर्जालाई हेर्नुपर्छ । सन् २०२२ मा जल तथा ऊर्जा आयोग (वेक्स) ले एउटा अध्ययन गरेको छ । उक्त अध्ययनमा ६२५ पिटाजुल सबै खालका
पूर्वाधार निर्माणमा निजी क्षेत्रको लगानी बढ्दो क्रममा छ । इतिहास हेर्दा लामो समयसम्म सरकारकै नेतृत्वमा पूर्वाधार निर्माण भए पनि पछिल्लो समय ठूला–ठूला परियोजना निजी क्षेत्रको नेतृत्वमा निर्माण हुन थालेका छन् । बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरूको
दूरसञ्चार प्रविधि मानिसको दैनिक जीवनको अभिन्न अंगका रुपमा स्थापित भइसकेको छ । नेपालमा यो प्रविधि भित्र्याएर जीवनलाई सहज बनाउन नेपाल टेलिकमको महत्त्वपूर्ण भूमिका रहेको छ । नेपालमा दूरसञ्चार सेवाको पहिलो सुरुआत आजभन्दा करिब १०७ वर्षअघि
भौतिक पूर्वाधारमा तुलनात्मक रूममा ठूलो लगानी आवश्यक पर्दछ । त्यसैले पूर्वाधारमा लगानी गर्नु अगाडि त्यसको सम्भाव्यता र प्रतिफलबारे गहन विश्लेषण आवश्यक पर्दछ । वाञ्छित प्रतिफल प्राप्त गर्न भौतिक पूर्वाधारको विकास एउटा एकीकृत नीतिबाट अघि बढ्नुपर्दछ
नेपालको जलविद्युत् उत्पादनको इतिहास ११२ वर्ष लामो छ । राणाकालमा पहिलो पटक विदेशीको सहयोगमा ५ सय किलोवाटको फर्पिङ जलविद्युत् आयोजना बन्यो । विसं. १९६८ मा पहिलो जलविद्युत् आयोजना बनेपछि त्यसपछिका धेरै वर्षसम्म अरु नयाँ आयोजना
नेपाल विद्युत प्राधिकरणलाई अहिले मुलुकको विद्युत प्रसारण तथा वितरण प्रणालीको गुणस्तर सुधार गर्नुपर्ने प्रमुख चुनौती छ । उद्योगी व्यवसायीलाई मागबमोजिमको गुणस्तरीय विद्युत् दिन एवं नेपालको विद्युत् खरिद गर्ने भारत र बंगलादेशसँग सहज रूपमा अन्तरदेशीय विद्युत्
अहिले नेपालले सन्तुलित सहरी विकासलाई मूल नीति बनाएको छ । सन्तुलित सहरी विकासलाई बुझ्न विगत ३ दशकदेखिको सहरी विकासको प्रवृत्तिलाई नियाल्नुपर्छ । यो अवधिमा काठमाडौं उपत्यकामा तीव्र सहरीकर हुने तर उपत्यकाबाहिरका सहरमा भने त्यो अनुपातमा
भूमिका नेपालमा भौतिक संरचनाको विकासको योजनाबद्धरूपमा थालनी भएको करीव ७० वर्ष अवधि पूरा भएको छ । सुरुका वर्षहरूमा भौतिक संरचना विकास पूर्णरूपमा वैदेशिक सहायतामा निर्भर हुने गरेको थियो । नेपालको पहिलो महत्त्वपूर्ण सडकको रूपमा रहेको
विकास र योजनाको सन्दर्भ सबै मुलुक विकास र प्रगतिको आ–आफ्नै अभीष्टमा हुन्छन् । नेपालले योजनाबद्ध विकासको अभ्यास गरेको ६५ वर्ष नाघेको छ । यसबाट केही उपलब्धि प्राप्त भए पनि आठौं योजनाबाहेक अन्य योजना आर्थिक वृद्धिको
अहिलेको नेपालको संरचनाअनुसार नेपाल विद्युत् प्राधिकरणले ऊर्जा उत्पादकसँग विद्युत् किन्छ । आफ्नो र खरिद गरेका विद्युत् स्वदेशभित्र खपतका साथै भारतबाट आयात गर्छ । बर्खाको समय निर्यात गर्छ । नेपालमा प्राधिकरणलाई मात्रै विद्युत् खरिदको अधिकार छ