काठमाडौं । विश्व बैंक समुहले राष्ट्रिय जलवायु तथा विकास प्रतिवेदन (कन्ट्री क्लाइमेट एण्ड डेभलप्मेण्ट रिपोर्ट) सार्वजनिक गरेको छ ।
प्रतिवेदनले जलवायु परिवर्तनबाट विकास संरचनामा हुने जोखिमलाई न्यूनकरण गर्न नेपालले मूख्य ४ क्षेत्रलाई प्राथमिकता दिनुपर्ने उल्लेख गरेको छ ।
प्रतिवेदनले पहिलोमा जलस्रोत, कृषि र वन क्षत्रेलाई हेर्ने एकिकृत प्रयास हुनुपर्ने सुझावका सिफारिस गरेको छ । दोस्रोमा जलविद्युत आयोजना निर्माण गर्ने र त्यसलाई जलवायु उत्थानशील संरचना निर्माणको लागि प्रयोग गर्न सकिनेमा जोड दिएको छ ।
तेस्रोमा सहरीकरणलाई व्यवस्थित बनाउदै लैजानुपर्ने उल्लेख गरेको छ । चौथोमा सुझाव भने कार्वन न्यून गर्ने यातायात प्रणालीको विकास गर्नुपर्ने विषयलाई सिफारिस गरेको छ ।
प्रतिवेदनले जलवायु परिवर्तन र त्यसबाट हुने जोखिमको साथै त्यसलाई न्यूनीकरण गर्नुपर्ने दर्जनौ सुझावहरु सिफारिस गरेको छ ।
प्रतिवेदन सार्वजनिक कार्यक्रममा अर्थ सचिव कृष्णहरि पुष्करले धेरै क्षेत्रमा विकास गरेपछि नेपाल प्राकृतिक प्रकोपको क्षेत्रमा धेरै नै कमजोर रहेको बताए ।
सरकारले २०४५ सम्ममा कार्बन उत्सर्जन शुन्यमा झार्ने लक्ष्य राखेको छ । त्यो लक्ष्य प्राप्त गर्नको लागि आवश्यक स्रोत जुटाउने उनको भनाइ छ ।
विश्व वैंकका दक्षिण एशिया क्षेत्र हर्ने उपाध्यक्ष मार्टिन राइजर जलवायु परिवर्तनबाट धेरै प्रभावित हुने देशमा नेपाल पर्ने उल्लेख गर्दै झेल्नुपर्ने जोखिमलाई थेग्न सक्ने प्रणाली तयार गर्नुपर्ने आवश्यकता रहेको बताए । हरित, उत्थानशील र समावेसी विकास (ग्रीड) मा केन्द्रित भएर काम गर्नुपर्ने आवश्यकतामा जोड दिए ।
दक्षिण एशिया क्षेत्रका दीगो विकाससम्बन्धी क्षेत्रिय निर्देशक जोन रुमले नेपाल जलवायु परिवर्ततले प्रभावित भइरहेको बताए । उनले नेपालमा निजी लगानी अत्यन्तै न्यून रहेको उल्लेख गरे । त्यसलाई वृद्धि गर्नुपर्नेमा जोड दिए ।
त्यस्तै, तीनै तहका सरकारबीच समन्वय हुनुपर्नेमा विषय औल्याए । नेपाल हिमश्रृखला र ग्रामीण क्षेत्र भएको कारण तापमान परिवर्तनले ल्याउन परिवर्तनलाई धान्न सकने यातायात सुविधा महत्वपूर्ण रहेको बताए ।