नेपाल पूर्वाधार 
काठमाडौं । नेपाल विद्युत प्राधिकरणले विभिन्न भोल्टेज क्षमताका ३४ प्रसारण लाइन तथा सबस्टेसन आयोजना निर्माण गरिरहेको छ । देशको प्रसारण प्रणालीको गुणस्तर सुधार तथा निजी क्षेत्रले विभिन्न जिल्लामा निर्माण गरिरहेका जलविद्युत आयोजनाको विद्युत प्रवाह गर्ने उद्देश्यले यी प्रसारण लाइन एवं सबस्टेसन आयोजना निर्माण भइरहेका हुन् ।
प्राधिकरणको प्रसारण निर्देशनालय अन्तर्गत उच्च क्षमताका २१ प्रसारण लाइन आयोजना अहिले निर्माणाधीन छन् । यी मध्ये केही प्रसारण लाइन आयोजना चालू आर्थिक वर्षभित्र सम्पन्न हुँदैछन् भने अधिकांश सन् २०२४ भित्र सम्पन्न हुने गरी निर्माण भइरहेको प्राधिकरणले जनाएको छ ।
निर्देशनालय अन्तर्गत ४०० केभी हेटौंडा–ढल्केबर–इनरुवा प्रसारण लाइन निर्माणाधीन छ । यो प्रसारण लाइन नेपाल–भारतबीच विद्युत व्यापार गर्ने उद्देश्यले निर्माण भइरहेको छ । यो प्रसारण लाइन धेरै पहिलेबाट निर्माण भइरहेको भए पनि स्थानीय अवरोधका कारण काम अगाडि बढ्न नसकेकाले अहिलेसम्म सम्पन्न हुन सकेको छैन ।
निर्देशनालय अन्तर्गत नै रसुवा तथा नुवाकोटको विद्युत प्रवाह गर्ने गरी २२० केभी चिलिमे–त्रिशूली प्रसारण लाइन आयोजना निर्माणाधीन छ । यो आयोजना अन्तर्गत नै २२०/१३२/३३ केभी चिलिमे हब सबस्टेसन पनि निर्माणाधीन छ ।
नुवाकोटमा २२०/१३२/३३ केभी केभी त्रिशूली–३ बि हब सबस्टेसन निर्माणाधीन छन् । निर्देशनालयका अनुसार चिलिमे–त्रिशूली र त्रिशूली थ्री बि हब सबस्टेसन आयोजना चालू आर्थिक वर्षभित्र सम्पन्न हुँदैछन् । यी आयोजना यसअघि नै सम्पन्न भई सञ्चालनमा आइसक्नु पर्ने भए पनि विविध कारणले निर्माण लम्बिँदा सम्पन्न हुन सकेका छैनन् ।
यस्तै, २२० केभी कोसी कोरिडोर अन्तर्गत प्रसारण लाइनको ढुंगेसाँघु–बसन्तपुर खण्ड निर्माणाधीन छ । यो प्रसारण लाइन सन् २०२३ मा सम्पन्न गर्ने तालिका छ । प्रसारण लाइन अन्तर्गत ताप्लेजुङको ढुंगेसाँघुमा सबस्टेसन पनि निर्माण भइरहेको छ ।
धरानमा २२०/३३ केभी सबस्टेसन निर्माणाधीन छ । रामेछाप जिल्लामा निर्माण हुने आयोजनाको विद्युत प्रवाहका लागि १३२ केभी रामेछाप–गर्जाङ–खिम्ती प्रसारण लाइन निर्माणाधीन छ । यो प्रसारण लाइन निर्माणको अन्तिम चरणमा छ । अहिलेसम्ममा यो प्रसारण लाइन पनि सञ्चालनमा आइसक्नु पर्नेमा स्थानीय अवरोधका कारण सम्पन्न हुन सकेको छैन ।
यस्तै, नेपाल–भारतबीच विद्युत आदान–प्रदानका लागि बनाइएको १३२ केभी कुसाहा–कटैया प्रसारण लाइनको दोस्रो सर्किटको काम भइरहेको छ । दोस्रो सर्किटको काम चालू आर्थिक वर्षभित्र सम्पन्न गर्ने प्राधिकरणको लक्ष्य छ ।
दोर्दी कोरिडोरका जलविद्युत आयोजनाको विद्युत प्रवाह हुने १३२ केभी दोर्दी कोरिडोर प्रसारण लाइन पनि निर्माणको अन्तिम चरणमा छ । यो प्रसारण लाइन पहिले नै निर्माण सम्पन्न भई सञ्चालनको तयारीमा रहेकोमा गत वर्ष बर्खामा आएको बाढीले प्रसारण लाइनको ४ वटा टावर बगाउँदा त्यसको पुनर्निर्माण गर्नु परेकोले काम भइरहेको छ ।
यसैगरी, १३२ केभी बुटवट–लुम्बिनी प्रसारण लाइन आयोजना निर्माणाधीन छ । त्यस क्षेत्रको विद्युत प्रसारण तथा वितरण प्रणालीको गुणस्तर सुधार गर्न यो प्रसारण लाइन निर्माण भइरहेको प्राधिकरणले जनाएको छ ।
१३२ केभी बर्तिबाङ–पउडी अमराई प्रसारण लाइन र १३२/३३/११ केभी बोराङ, पाउडी अमराई र तमघास सबस्टेसन आयोजना निर्माणाधीन छन् । यो प्रसारण लाइन र सबस्टेसन आयोजना पनि चालू आर्थिक वर्षभित्र सम्पन्न गर्ने प्राधिकरणको लक्ष्य छ ।
यस्तै, १३२ केभी कुसाहा–विराटनगर,ढल्केबर लोहरपट्टी, कालीगण्डकी–रिडी, लालबन्दी–सलिमपुर, ढल्केबर–बालगंगा, भुमाइ–हाकुई प्रसारण लाइन आयोजना अहिले निर्माणाधीन छन् । १३२ केभी सुनवल सबस्टेसन निर्माणाधीन छ भने १३२ केभी मलेखु सबस्टेसनको स्तरोन्नति भइरहेको प्राधिकरणले जनाएको छ ।
यसैगरी, आयोजना व्यवस्थापन निर्देशनालय अन्तर्गत १३ प्रसारण लाइन तथा सबस्टेसन आयोजना निर्माणाधीन छन् । यो निर्देशनालय अन्तर्गत २२० केभी बाह्रबिसे सबस्टेसन निर्माणाधीन छ । काठमाडौं उपत्यकाको प्रसारण क्षमता विस्तारका लागि १३२ केभी सबस्टेसनको का भइरहेको छ । २२० केभी मर्स्याङ्दी कोरिडोर र यस अन्तर्गतच भरतपुर, उदिपुर, खुदी र धारापानीमा सबस्टेसनको काम भइरहेको छ ।
निर्देशनालय अन्तर्गत नै २२०/१३२ केभी सबस्टेसन आयोजना अघि बढेको प्राधिकरणले जनाएको छ । ४०० केभी नयाँ खिम्ती–बाह्रबिसे–लप्सीफेदी प्रसारण लाइन तथा सबस्टेसन आयोजना निर्माणाधीन छन् । यसैगरी, १३२ केभी परवानीपुर–पोखरिया, काठमाडौं उपत्यकाको प्रसारण प्रणाली सुधार आयोजना–२ अन्तर्गत बालकुमारीमा सबस्टेसन निर्माणको काम पनि अगाडि बढेको छ ।
१३२ केभी बोराङ–लापाङ तथा २२० केभी लापाङ–रातमाटे प्रसारण लाइन आयोजना समेत निर्माणमा गएको प्राधिकरणले जनाएको छ । १३२ केभी घोराही–माडीचौर, डाँडाखेत–राहुघाट प्रसारण लाइन तथा १३२ केभी पाङटाङ र केरउन सबस्टेसन पनि निर्माणाको चरणमा छन् ।
