नेपाल पूर्वाधार 
काठमाडौं । एमसीए (मिलेनियम च्यालेञ्ज एकाउण्ट) नेपालले स्तरोन्नति गर्ने सडक खण्डको परामर्श सर्वेक्षण सम्पन्न भएको छ ।
पूर्व पश्चिम राजमार्ग अन्तर्गत दाङ जिल्लामा पर्ने धानखोला–शिवखोला खण्डको कुल ७७ किलोमिटर लम्बाई रहेको छ । त्यस क्षेत्रमा पर्ने सर्वेक्षण र स्थानीयसँग परामर्श सम्पन्न भएको हो । ‘त्यस सडक खण्डको मर्मत तथा स्तरोन्नतिको लागि आवश्यक पूर्वतयारी स्वरुप परामर्श सर्वेक्षणको काम भएको हो’ एमसीए नेपालका सूचना अधिकारी राजीव दाहाले भने ।
मुख्यगरी विस्तार तथा स्तरोन्नतिको लागि छनौट भएको सडक क्षेत्रमा रहेका घर टहरा, रुख विरुवा र सडकको भौगोलिक अवस्थितिको बारेमा सर्वेक्षण गरिएको उनको भनाइ छ । एमसीए नेपालको टोलीले ७ देखि ९ साउन २०७९ सम्म सर्वेक्षण गरेको हो ।
छनौट गरिएको कुल लम्बाईमध्ये पहिलो चरणमा परिक्षणको रुपमा धानखोलादेखि लमही सम्मको ४० किलोमिटर सडक स्तरोन्नति र मर्मत गरिनेछ । त्यसपछि लमहीदेखि शिवखाेलासम्मकाे ३७ किमी खण्डमा स्तरोन्नतिको काम गरिनेछ । अत्याधुनिक पेभमेन्ट रिसाइकलिङ प्रविधिको प्रयोग गरी पहिलाको पिच खेर नजाने गरी सडक मर्मत गरिनेछ ।
यस आयोजनाको लागि एमसीएले जग्गा प्राप्ति गर्नुपर्ने छैन । जग्गा प्राप्ति सरकारले गरिसकेको छ । तर, सडक वरपरि स्तरोन्नति हुने ठाँउमा बनेका घर टहरा र रुख भने हटाउनुपर्नेछ ।
यसअघि एमसीए नेपालको व्यापारिक महत्वपूर्ण रणनीतिक सडक सञ्जालमध्ये ९९ किलोमिटर सडकको स्तरोन्नति गर्ने योजना सार्वजनिक गरेको थियो । त्यस योजनाअनुसार पूर्व पश्चिम राजमार्गको चन्द्रौता–भालुबाङ ३५ किलोमिटर, भालुबाङ–लमही खण्ड २७ किलोमिटर र लमही –शिव खोला ३७ किलोमिटर खण्डको मर्मत सम्भार कार्य भनिएको थियो । तर, पछि कार्यक्रम संसोधन गरेर आयोजनाको लम्बाई घटाइएको हो ।
यस आयोजनाअन्तर्गत ५ करोड २२ लाख डलर खर्च गर्ने योजना छ । एमसिए–नेपालले सडक विभागसँग परामर्श गरी एमसिसी अनुदान कार्यान्वयनका क्रममा काम गरिने सडकखण्डहरूको छनोट गरेको छ । सडक स्तरोन्नतिबाट ९ लाख २४ हजार जनता लाभान्वित हुने अपेक्षा छ ।
सडक मर्मत आयोजनाको मूख्य उद्देश्य व्यापारिक रुपमा महत्वपूर्ण सडकको आवधिक मर्मतसम्भारमा सहयोग गरी सडकको गुणस्तर कायम राख्नु रहेको छ । यो कामको लागि नयाँ प्रविधि प्रयोग गरिदैछ । यो आयोजना सम्पन्न भएपछि नेपालका सडक मर्मतसम्भारमा लाग्ने गरेको लागत र समयमा उल्लेखनीय बचत हुने अपेक्षा गरिएको छ ।
नेपालमै पहिलो पटक एफडीआर र सुपरपेभ प्रविधिका प्रयोग
सडक मर्मत तथा स्तरोन्नति गर्ने योजनाअनुसार नेपालमै पहिलो पटक फूल डेप्थ रिसाइक्लिंग (एफडीआर) र सुपरपेभ प्रविधिको प्रयोग गरिदैछ । यो प्रविधिमार्फत कालोपत्रे गरिएको अहिलेको सडकलाई करिब ३० सेण्टिमिटर तलसम्म खनेर बाहिर निकालिन्छ । त्यसरी निकालिएको पदार्थलाई एकआपसमा मिसाइन्छ र तताएर पुनः सडक निर्माणकै लागि प्रयोगको लागि तयार गरिन्छ ।
त्यसरी तयार भएको पदार्थलाई सिमेन्ट वा अन्य आवश्यक पदार्थमा घोलेर सडकको जग निर्माण गर्नको लागि तयार गरिन्छ । यसरी प्रविधिमार्फत तयार गरिएको पदार्थबाट उच्च गुणस्तरको जग तयार गर्न गरिन्छ ।
त्यसरी तयार गरिएको जग (बलियो) भएपनि ‘सुपरपेभ’ गरी माथिल्लो सतहमा कालोपत्रे गरिन्छ । सुपरपेभमार्फत कालोपत्रे गर्दा भत्कने वा टुक्रने हुदैन । त्यस्तै, सडकको तापक्रम घट्दा चर्कने हुदैन । साथै खुम्चिने समस्या समस्या पनि आउदैन ।
सडक विभाग र सडक बोर्ड नेपाललाई सहयोग पुग्ने
यस आयोजनाले सडक विभाग र सडक बोर्ड नेपाललाई स्तरीय तथ्यांक संकलन, सडक मर्मत योजना तथा लागत अनुमानको तयारी गर्न सहयोग गरिरहेका छन् ।
त्यस्तै आवधिक मर्मतसम्भारका लागि सुधारिएको प्राथमिकीकरण, करार व्यवस्थापनमा सुधारका साथै सडक सुरक्षा व्यवस्था र समग्र आयोजना व्यवस्थापनको एकीकरणका लागि प्राविधिक सहयोग तथा क्षमता अभिवृद्धि अवसर पनि उपलब्ध गराउनेछ ।
त्यस्तै, यस आयोजनाबाट प्रविधि हस्तान्तरण भइ भविष्यमा अन्य आयोजनाकालाई पनि स्तरोन्नति गर्न सहयोग पुग्नेछ ।
यस आयोजनाले पूर्व–पश्चिम राजमार्ग जस्तो रणनीतिक रुपमा महत्वपूर्ण सडक मर्मत गरी यातायातलाई सहज बनाउनुका साथै देशकै आर्थिक वृद्धिमार्फत दीगो विकासमा टेवा पुर्याउने अपेक्षा गरिएको छ ।
फाेटाः एमसीए नेपाल ट्वीटर
