नेपाल पूर्वाधार 
काठमाडौं । ऊर्जा क्षेत्रमा क्रियाशिल महिलाहरूको नेतृत्व विकास गर्ने उद्देश्यले आयोजित ९ महिना लामो तालिम कार्यक्रम पूरा भएको छ । युएसएआइडी ऊर्जा नेपालले आयोजना गरेको ऊर्जा क्षेत्रमा क्रियाशिल महिलाका लागि नेतृत्व एवं व्यवस्थापन क्षमता विकास गर्न सहयोग पुर्याउने गरी आयोजित तालिम समापन भएको हो ।
ऊर्जा नेपालले शुक्रबार औपचारिक कार्यक्रम आयोजना गरी तालिम समापन गरेको घोषणा गरेको हो । तालिम समापन कार्यक्रमलाई सम्बोधन गर्दै ऊर्जा नेपाल कार्यक्रमकी उप–प्रमुख किरा रोशीले नेपालमा विविध कारणले महिलाको नेतृत्व लिन सक्ने क्षमता हुँदा हुँदै पनि अवसर नपाउने अवस्था रहेको हुँदा ९ महिने तालिमले ऊर्जा क्षेत्रमा क्रियाशिल महिलाको सिप विकासमा योगदान पुगेको भन्नेमा आशावादी रहेको बताइन् । उनले नेपालमा ऊर्जा सम्बन्धि नीति धेरै राम्रो भए पनि पुरुषै बर्चस्व रहेकाले अब लैंगिक समानतामा जानुपर्नेमा जोड दिइन् ।
उनले तालिममा सहभागी ७५ प्रतिशत महिलाले नेतृत्व लिन सक्ने गरी क्षमता विकास भएको र प्राविधिक सत्रबाट पनि धेरै कुरा सिक्ने अवसर पाएको अनुभव सुनाएको जिकिर गरिन् । तालिमको नेतृत्वकर्ता जयन्द्र रिमालले प्राविधिक एवं वित्तीय व्यवस्थापनका सम्बन्धमा केन्द्रीत रहेर सभागीहरूलाई तालिम दिइएको बताए । उनले तालिमले सहभागीहरूमा कार्य क्षेत्रमा आउने चुनौतीको सामना गरी समस्याको समाधान गर्न सक्ने क्षमताको विकास भएको अनुभव सुनाएको बताए ।
तालिममा सहभागी हुँदाको अनुभव सुनाउँदै स्वतन्त्र ऊर्जा उत्पादकहरूको संस्था, नेपाल (इपान) की सचिव कविता पोखरेलले विज्ञहरूबाट दिइएको तालिमले प्राविधिक ज्ञान र सिपको विकास भएको बताइन् । उनले अवसर पाएको अवस्थामा महिलाले ऊर्जा क्षेत्रका सबै निकायको नेतृत्व लिन सक्ने पनि बताइन् ।
नेपाल विद्युत प्राधिकरणकी सहायक प्रबन्धक प्रविना क्षेत्रीले तालिमका हरेक सत्र विशिष्ट रहेको र व्यवसायिक दृष्टीकोण बदल्न धेरै सहयोगी भएको अनुभव सुनाइन् । उनले निरन्तरको सिकाइले विविध काम हेर्ने महिलाको सहभागिताले तालिमलाई विशेष बनाएको बताइन् ।
पूर्व सभामुख पूर्णकुमारी सुवेदीले महिला लैंगिकरूपमा फरक भएपनि क्षमतामा कम नभएको हुँदा यस प्रकारका तालिमले नेतृत्व क्षमता विकास गर्न कार्यक्रमलाई निरन्तरता दिनु पर्ने बताइन् ।
व्यवस्थापिका संसदको पूर्वाधार विकास समितिकी सदस्य निशा डाँगीले निजी क्षेत्रका थोरै मात्र जलविद्युत कम्पनीको नेतृत्व तहमा महिला भएकाले आगामी दिनमा यो दरलाई बढाएर लैजान आवश्यक रहेको बताइन् । उनले नीतिले पनि महिलालाई नेतृत्व गर्ने अवसर पाउने गरीको व्यवस्था गरिनु पर्नेमा उनले जोड दिइन् ।
ऊर्जा, जलस्रोत तथा सिँचाइ मन्त्री शक्ति बस्नेतले तालिम लिएका महिलाको नेतृत्व विकास हुनेमा आशावादी रहेको बताए । नेपालले महिलाको समान हक अधिकारका लागि अन्तर्राष्ट्रिय रूपमा प्रतिबद्धता जनाएकाले आगामी दिनमा पनि यस प्रकारका तालिमलाई निरन्तरता दिँदै जानुपर्नेमा जोड दिए ।
प्राविधिक क्षेत्रमा पनि निर्णायक तहको नेतृत्व आवश्यक पर्ने पर्ने हुँदा ऊर्जा क्षेत्रमा क्रियाशिल महिलाहरूले क्षमता अभिवृद्धि गर्दै जानु पर्ने आवश्यकता रहेको उनको भनाइ थियो ।
युएसएआइडी ऊर्जा नेपालका प्रमुख रोबर्ट क्रेमरले ऊर्जा एकदमै चुनौतीको क्षेत्र भएकाले तालिममा सिकेका कुरा आफ्नो कार्यक्षेत्रमा कार्यान्वयनमा ल्याएमा राम्रो हुन गई नतिजा देखिने बताए ।
कार्यक्रममा तालिममा सहभागी सबैलाई प्रमाणपत्र समेत वितरण गरियो । २०२२ को सेप्टेम्बरदेखि सुरु भएको तालिममा ६ वटा संस्थामा कार्यरत ३० जना महिलाले विभिन्न सत्रमा ५ हजार घन्टाको तालिम लिएका छन् ।
