भीम गौतम 
काठमाडौ । चिनियाँ लगानीमा निर्माण हुन लागेको १३५ मेगावाटको मनाङ मर्स्याङ्दी जलविद्युत आयोजनाको प्रवद्र्धन कम्पनी र नेपाल सरकारबीच आयोजना विकास सम्झौता (पीडीए) मा प्रारम्भिक हस्ताक्षर भएको छ । २० प्रतिशत बुटबल पावर कम्पनी (बिपिसी) सहित ३ चीनीयाँ कम्पनीको ८० प्रतिशत लगानी रहेको सो आयोजना अघि बढाउन सरकार र प्रवर्द्धक कम्पनी मनाङ मर्स्याङ्दी हाइड्रोपावर कम्पनीबीच हस्ताक्षर भएको हो ।
याे आयोजनामा चीनको सिचुवान प्रोभिन्सिल इष्भेष्टमेण्ट ग्रुप (एससीआईजी, चेङदु सिङचेङ इन्भेष्टमेण्ट ग्रुप (सीएक्सआईजी) र क्यूङ यान इन्जिनियरिङ कन्सल्टिङ कम्पनी (क्यूवाईइसी) को लगानी छ । प्रारम्भिक पीडीएमा ऊर्जा, जलस्रोत तथा सिँचाइ मन्त्रालयका सह–सचिव मधु भेटुवाल र प्रवर्द्धक कम्पनीका तर्फबाट बिपिसीका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत उत्तरकुमार श्रेष्ठ लगायतले हस्ताक्षर गरेका छन् ।
सरकार र कम्पनीबीच लामो समयदेखि पीडीएका लागि वार्ता हुँदै आएकोमा यो प्रारम्भिक सम्झौतालाई मन्त्री परिषदबाट पारित भएपछि पीडीएमा हस्ताक्षर हुनेछ । मन्त्रालयका सह–सचिव भेटुवाल विगतमा नेपाल सरकार र विभिन्न परियोजनाका प्रवर्द्धकबीच भएका पीडीएको कार्यान्वयनमा देखिएका जटिलतालाई सामान्यीकरण गरी प्रारम्भिक हस्ताक्षर गरिएको बताउँछन् ।
‘पीडीएमा विगतमा रहेका प्रावधानहरुको कार्यान्वयनमा देखिएका जटिलतालाई सरलीकरण गरिएको छ, मध्यस्थकर्तामा समेत नेपाली कानुननै लागु हुने लगायतका व्यवस्था पनि राखिएको छ ।’–उनले भने ।
प्रारम्भिक सम्झौतासँगै पीडीए प्रकृया अघि बढेकोले प्रवर्द्धक कम्पनीलाई वित्तिय व्यवस्थापनका लागि सहज भएको बिपिसीका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत श्रेष्ठले बताए । कम्पनीले एक बर्षभित्र वित्तिय व्यवस्थापन गरेर निर्माण सुरु गरिसक्ने लक्ष्य राखेको छ । ‘सरकार, नेपाल विद्युत प्राधिकरण र विकासकर्ता कम्पनीहरुले पूरा गर्नुपर्ने दायित्वहरुलाई किटान गरेर प्रारम्भिक रुपमा पीडीएको मस्यौदा तयार भएको छ ।’–उनले भने –‘मन्त्री परिषदबाट पारित भएपछि यसको कार्यान्वयनको प्रकृया अघि बढ्छ ।’
१७ नोभेम्बर २०१८ मा उत्पादन अनुमतिपत्र पाईसकेको कम्पनीले नेपाली रुपैयाँमा १ बर्ष अघिको चैत्रमा विद्युत खरिद सम्झौता (पीपीए) गरिसकेको छ । सन् २०२५ मा निर्माण सम्पन्न गर्ने लक्ष्य राखेको आयोजना अनुमानित लागत ३३ अर्ब छ । आयोजनाबाट बार्षिक रुपमा ७६६.५९३ गिगावाट आवर विद्युत उत्पादन गर्ने लक्ष्य राखिएको छ ।
प्रारम्भिक सम्झौतासँगै बिपिसी समेतको साझेदारीमा तीन चिनियाँ कम्पनीले निर्माण गर्न लागेको ३२७ मेगावाटको अपर मर्स्याङ्दी–२ र १३९ मेगावाटको लोअर मनाङ मस्याङदीको पीडीएको लागि पनि सहज भएको छ । अहिले बनेको प्रारम्भिक खाकाकै आधारमा यी २ आयोजनासँग पनि पीडीए हुनेछ ।
