नेपाल पूर्वाधार 
काठमाडौं । संसारभरी सिमसार क्षेत्रको जैबिक विविधता र त्यहाँको पारिस्थितिक पद्धतिको संरक्षणका लागि सन् १९७१ मा इरानको रामसार भन्ने शहरमा रामसार सन्धि भएकाे थियाे ।
हाल नेपालमा भएकाे १० वटा रामसार क्षेत्र मध्य कोशी टापु बन्यजन्तु आरक्षण पहिलो रामसार क्षेत्र हो ।
सन् १९८७ मा रामसार क्षेत्र घोषणा गरिएको यसको कुल क्षेत्रफल १७६ वर्ग किलाे मिटर रहेको छ ।
यहाँ ५०० भन्दा बढी प्रजातिका रैथाने र बसाईँ सर्ने चराहरु पाईन्छ । नेपालमा जंङली भैंसी (अर्ना) यस क्षेत्रमा मात्र पाईन्छ । यहाँबाट चितवन राष्ट्रिय निकुञ्जमा स्थानान्तरण गरिएका अर्नाहरु भने त्यहाँ बाच्न सकेनन् ।
काेसी टप्पुमा जंङ्गली हात्ती, फ्याउरो, निलगाई, मलहा बिरालो, डल्फिन, मृग जस्ता जनावरहरु पाइन्छ । सप्तकोशी नदीले कटान गरेर बनाएको यो संरक्षण क्षेत्र चरा पर्यटनको लागि प्रख्यात छ ।
नेपालमा अर्नाहरुको अन्तिम बिचरण गर्ने यस ठाउँमा अहिले भने खुला रुपमा घरपालुवा भैसीहरुसँग क्रस ब्रिड हुने हुनाले अर्नाहरुको वंशाणु खतरामा परेको देखिन्छ । मान्छेहरुसँगको बढ्दो द्वन्द, सप्तकोशी प्रदुसण, अनियन्त्रित रुपमा माछा मार्ने, चराहरुको शिकार गर्ने, जस्ता घटनाहरुले हाल भने यस क्षेत्रको जैविक विविधतामा नकारात्मक असर पारेको देखिन्छ ।
तस्बिर : दृष्टान्त बिडारी/ नेपाल फोटो लाइब्रेरी ।
