नेपाल पूर्वाधार 
काठमाडौं । काठमाडौं दरबार स्क्वायरस्थित हनुमान ढोकामा रहेको भगवान् शिवको एक अवतार भैरवको मूर्ति स्वेत भैरवलाई भगवान् शिवको सबैभन्दा क्रोधित र भयानक रूपको प्रतीक मानिन्छ।
स्वेत भैरवको मुख यति डर लाग्दो देखिन्छ कि स्थानीय बासिन्दाहरूले यसलाई काठको झ्यालको चौखटभित्र राख्छन्। सामान्य दिनमा केवल एउटा सानो झ्याल मात्र भक्तजनका लागि खोलिन्छ। तर विशेष अवसर इन्द्रजात्रामा भने सबै झ्यालहरू खोलिन्छन्। आज (योँसी उठाउने दिन) बाट यी झ्यालहरू खोलिएका छन् र सम्पूर्ण इन्द्रजात्राभर खुला रहनेछन्।
यस अवसरमा मूर्तिको मुखमा बाँस वा काठको पाइप राखी त्यसमार्फत चामलको रक्सी र ऐला भक्तजनलाई प्रसादका रूपमा बाँडिन्छ। यो प्रसाद पिउनाले स्वेत भैरवको आशीर्वाद प्राप्त हुने, स्वास्थ्य लाभ हुने र सौभाग्य प्राप्त हुने विश्वास गरिन्छ।
आजको दिन झ्यालहरू खोलिसकेपछि चित्रकारहरूले स्वेत भैरवका आँखामा रंग भर्दै “देउताको आँखा खोल्ने” परम्परा पनि पूरा गर्छन्।
स्वेत भैरवको यो विशाल मूर्ति देगु तलेजु मन्दिरको तल, काठको जालीभित्र लुकाइएको छ। यसलाई सन् १७९५ मा राजा रणबहादुर शाहको पालामा निर्माण गरी स्थापना गरिएको हो।
तस्बिरहरू : सफल प्रकाश श्रेष्ठ / नेपाल फोटो लाइब्रेरी
