नेपाल पूर्वाधार 
काठमाडौं । नेपालको ट्रान्सफर्मर उत्पादन उद्योगमा स्थापित नेपाल एकरात इन्जिनियरिङ कम्पनी प्रालि (निक) ले आधुनिक प्रविधिमा उत्पादन गरेको ५०० केभिएको वितरण ट्रान्सफर्मर नेपाल विद्युत प्राधिकरणलाई निशुल्क हस्तान्तरण गरेको छ । निकले करिब ३२ लाख रुपैयाँ मूल्य पर्ने वितरण ट्रान्सफर्मर आइतबार (बैशाख १७ गते) विद्युत प्राधिकरणलाई हस्तान्तरण गरेको हो ।
प्राधिकरणका कार्यकारी निर्देशक कुलमान घिसिङ, वितरण तथा ग्राहक सेवा निर्देशनालयका उपकार्यकारी निर्देशक मनोज सिलवालको उपस्थितिमा ट्रान्सफर्मर हस्तान्तरण गरिएको निकले जनाएको छ । निकले उत्पादन गरेको वितरण ट्रान्सफर्मर जडानले विद्युत आपूर्तिको गुणस्तरीयता कायम राख्न ठूलो योगदान पुग्ने प्राधिकरणका कार्यकारी निर्देशक घिसिङले बताए ।
जर्मनीको एमआर कम्पनीको ‘भ्याकुम अनलोड ट्याप चेन्जर’ प्रविधि र अमेरिकी कम्पनी कार–गिलद्वारा उत्पादित वनस्पति तेलको प्रयोग गरी निर्माण गरिएको यो ट्रान्सफर्मर वातावरणमैत्री तथा स्वच्छ हरित ऊर्जा आपूर्तिमा योगदान पुर्याउने विशेषताको रहेको निकका प्रबन्ध सञ्चालक कुशकुमार जोशीले बताए ।
निकले गत वर्ष यो प्रविधिको ट्रान्सफर्मर उत्पादन गर्ने विषयमा प्राधिकरणसँग समझदारी गरको थियो । प्राधिकरणलाई हस्तान्तरण गरिएको वितरण ट्रान्सफर्मर प्राधिकरणको रत्नपार्क केन्द्रीय कार्यालय मातहतमा जडान गरिसकिएको छ ।
प्राधिकरणमा जडान गरिदिएजस्तै ट्रान्सफर्मर उत्पादनको योजनालाई निकले प्राथमिकताका साथ अगाडि बढाएको जनाएको छ । यो ट्रान्सफर्मरले विद्युत आपूर्तिमा हुने उतारचढाव तथा भोल्टेजको सन्तुलन मिलाउन महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्ने जोशीले बताए ।
‘विद्युत हुँदा पनि भोल्टेजकै कारणले पटक–पटक आपूर्तिमा समस्या आउने वा आपूर्ति विच्छेद भइरहने समस्यालाई यो ट्रान्सफर्मरले सन्तुलन मिलाउँछ,’ उनले भने, ‘यसले वातावरणमैत्री तथा स्वच्छ हरित ऊर्जा आपूर्तिमा समेत महत्त्वपूर्ण योगदान पुर्याउनेछ ।’
यो प्रविधिको ट्रान्सफर्मर उत्पादन र जडान गर्नका लागि निक र प्राधिकरणबीच २०७९ साल भदौ १ गते समझदारीपत्रमा हस्ताक्षर भएको थियो । निकमार्फत ट्रान्सफर्मर उत्पादनको उद्योगमा नयाँ प्रविधि भित्र्याउन मुख्य भूमिका निर्वाह गरेकोमा प्राधिकरणले एमआर जर्मनी र कारगिल अमेरिकालाई सहयोग जारी राख्न आग्रह गरेको छ ।
विद्युत आपूर्तिका क्रममा भइरहने विभिन्न प्रकारका विद्युतीय दुर्घटना रोक्न सकिने र एउटै पोलमा समेत जडान गर्न मिल्ने यस खालको ट्रान्सफर्मर जर्मनीमा उत्पादन भएको एक वर्षभित्रै सोही प्रविधिलाई नेपालमा भित्र्याएको निकले जनाएको छ । जोशीका अनुसार प्राधिकरणको केन्द्रीय कार्यालयबाटै अवस्था जाँच्न वा बिग्रे नबिग्रेको जानकारी लिन सकिने आधुनिक सञ्चारजन्य उपकरणसमेत ट्रान्सफर्मरमा जडान गरिएको छ ।
नेपालमा ट्रान्सफर्मर उत्पादन गरी भुटान, बंगलादेश जस्ता देशमा निर्यातसमेत गर्दै आएको निकले पछिल्लो समय नयाँ–नयाँ प्रविधिमा आधारित वातावरणमैत्री र स्वच्छ हरित ऊर्जा आपूर्तिमा योगदान पुर्याउने खालका ट्रान्सफर्मर उत्पादनलाई प्राथमिकतामा राखेर काम गर्दै आएको छ । हरित ऊर्जा विकासको विश्व अभियानमा थोरै भए पनि योगदान पुर्याउन सकिने उद्देश्यका साथ निकले यो विषयलाई अवलम्बन गर्न थालेको जोशीको भनाइ छ ।
ट्रान्सफर्मरका मुख्य विशेषताहरू
१. बलियो आधुनिक डिजाइनमा निर्मित
२. विश्वसनीय र भरपर्दो
३. म्यानुअल मर्मत गर्न नपर्ने
४. सञ्चालन र नियन्त्रण गर्न प्रयोगमैत्री
५. आधुनिक सञ्चारजन्य उपकरण जडित
६. विद्युतीय दुर्घटना कम गर्ने
७. कार्बन उत्सर्जनमा महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्न सक्ने
८. विद्युत आपूर्तिलाई सन्तुलित बनाइराख्ने
