नेपाल पूर्वाधार 
काठमाडौं । सूदुरपश्चिम प्रदेशको दार्चुलामा निर्माणाधीन ४० मेगावाटको माथिल्लो चमेलिया जलविद्युत आयोजनाको विद्युत अबको ४ महिनामा राष्ट्रिय प्रसारण प्रणालीमा जोडिने भएको छ । अपि पावर कम्पनीले निर्माण गरिरहेको यो आयोजना आगामी फागुनभित्र राष्ट्रिय प्रसारण प्रणालीमा जोडिन लागेको हो ।
दुर्गम जिल्लामा पर्ने यो आयोजनामा बिना अवरोध काम हुन सकेकाले नै फागुनभित्र प्रसारण प्रणालीमा जोड्न सम्भव देखिएको कम्पनीका प्रबन्ध निर्देशक सन्दीप न्यौपानेले बताए । उनका अनुसार आयोजनाको सिभिलतर्फको ८५ प्रतिशत निर्माण पूरा भइसकेको छ ।
‘दार्चुलामा निर्माण भइरहेको यो हाम्रो तेस्रो आयोजना हो,’ उनले भने, ‘कोरोना कालमा केही समय काम सुस्त भए पनि निर्धारित तालिकाभित्रै विद्युत उत्पादन गर्ने चरणमा अब आयोजना पुग्न लागेको छ ।’ उनले बाँध क्षेत्रको ८० प्रतिशत बढी काम सम्पन्न भइसकेको बताए ।
बाँकी २० प्रतिशत काम तालिकाभित्रै पूरा गर्ने गरी निर्माणमा तीव्रता दिइएको उनले बताए । पाइप लाइनको काम पनि धमाधम भइरहेको छ । आयोजनाको ६ किलोमिटर पाइप लाइनमध्ये ४.७ किलोमिटरको काम पूरा भइसकेको उनले जानकारी दिए ।
यस्तै, आयोजनाको विद्युतगृहमा सिभिल संरचना निर्माणको काम पूरा भइसकेको छ । विद्युतगृहमा जडान हुने उपकरण आयोजना स्थलमा ढुवानी भइरहेको न्यौपानेले बताए ।
‘५० प्रतिशत उपकरण आयोजना स्थलमा ल्याइसकेका छौं । बाँकी उपकरण ढुवानीको काम पनि भइरहेको छ । चाँडै नै उपकरण जडानको काम सुरु गर्दैछौं’ उनले भने । न्यौपानेले उपकरण जडानको काम पूरा गर्न करिब डेढ महिना लाग्ने पनि उनले बताए ।
आयोजनाले उत्पादन गर्ने विद्युत १३२ केभी बलाँच सबस्टेसनमा जोडिनेछ । सबस्टेसनसम्म आवश्यक १६ किलोमिटर प्रसारण लाइन कम्पनीले नै निर्माण गरिरहेको छ ।
प्रसारण लाइनको रुटमा ५२ वटा टावर निर्माण गर्नुपर्नेछ । जसमध्ये ५१ वटाको जग खनेर सकिएको न्यौपानेले जानकारी दिए । प्रसारण लाइनका ३५ वटा टावर खडा भइसकेका छन् ।अहिले विद्युतगृह नजिकै स्वीचयार्ड निर्माणको काम पनि भइरहेको कम्पनीले जनाएको छ ।
यो आयोजना प्रतिमेगावाट १८ करोड रुपैयाँ लागतमा सम्पन्न गर्ने लक्ष्य छ ।अहिलेसम्मको अवस्थाले निर्धारित लागतभित्रै आयोजना सम्पन्न गर्न सम्भव देखिएको न्यौपानेले बताए ।
आयोजनामा हिमालयन बैंकको अगुवाईमा कर्मचारी संचय कोष, राष्ट्रिय बाणिज्य, नेपाल बंगलादेश र सेन्चुरी लगायत ६ बैंक तथा वित्तीय संस्थाले ऋण लगानी गरेका छन् । बैंक तथा वित्तीय संस्थाले गरेको ऋण लगानी कूल लागतको ७० प्रतिशत हो । बाँकी ३० प्रतिशत लगानी स्वपुँजी (इक्विटी) हो ।
आयोजना सम्पन्न भई सञ्चालनमा आउँदा वार्षिक २६ करोड ४१ लाख युनिट विद्युत उत्पादन गर्न सकिनेछ । कम्पनीले यसअघि दार्चुलामै साढे १६ मेगावाटका २ जलविद्युत आयोजनाको सफल निर्माण गरी राष्ट्रिय प्रसारण प्रणालीमा जोडिसकेको छ ।
धनुषा, रौतहट र बाराको सिमरामा गरी ३ सौर्य विद्युत आयोजना निर्माण गरी प्रसारण प्रणालीमा जोडिसकेको छ । कम्पनीले प्रसारण प्रणालीमा जोडेका सौर्य विद्युत आयोजनाको जडित क्षमता ६ मेगावाट छ । जलविद्युत र सौर्य ऊर्जामा लगानी गरिसकेको कम्पनीले हरित हाइड्रोजनमा पनि लगानी गर्दैछ । विभिन्न जिल्लामा ५० मेगावाटका हरित हाइड्रोजन प्लान्ट स्थापना गर्ने कम्पनीको योजना छ ।
